Verjaardagsverassing Merketon / perkel

[MoSan]

Hé hoi, ik ben nieuw op het forum. Eigenlijk vooral omdat ik op jacht ben naar een perkel ofwel merketon. Op het “gewone” internet kan ik niks vinden, en hoop daarom dat iemand mij hier verder kan helpen. Voor 50 jaar geleden hadden mijn opa en oma in zuid oost Nederland verschillende merketon op het erf staan. Mijn oom heeft het huis voor een paar jaar geleden overgenomen, en heeft het altijd over deze vruchten gehad, dat het zijn lievelingsfruit is. Hij wordt binnenkort 50 jaar, en ik dacht hem te verassen met een boompje / stekje van deze soort. Maar kwam er achter dat het eigenlijk helemaal geen soort is… ik leer een hoop nieuws over dit spook vruchtje op dit leuke forum. Des te leuker als het lukt er een te bemachtigen en hem daar blij mee te maken. Ik woon sinds jaren in Zwitserland, en hier is helaas niks te vinden erover. Ik denk zo langzaam dat het hier niet bestaat.. 

Als ik zie hoeveel moeite ik heb met mijn moestuin hier, en dan de foto’s van mijn moeder zie waar het een na het ander de grond uit schiet… ik geeft de stenige grond de schuld haha..

het zou super zijn als iemand mij opweg kan helpen, naar waar ik er een of een paar zou kunnen kopen. Ik denk dat ruilhandel over deze lange afstand een beetje lastig word…

 

fijne zondag allemaal.

Groetjes, MoSan

[irenevb]

Beste MoSan,

 

de termen perken en merketon zijn mij volledig onbekend, maar online lees ik dat het andere woorden (of dialect) voor perzik zijn. Misschien geven deze links je wat je zoekt:

https://www.fruitbomen.net/platte-perzik/?link=platte-perzik&p=0

en

https://www.fruitbomen.net/zachtfruit/?link=zachtfruit&p=0

succes.

[Jane Doe]

Gaat het om de druif?

[Jane Doe]

Excuses edit is verdwenen, heb je wat aan deze link:

https://www.rheinhessen.de/perkel

[Jane Doe]

Of gaat het om de perzik Merketon?

8.6. Perziken

Vanuit het buitenland levert men bijna het ganse jaar perziken aan de winkels. Toch kan geen import perzik het in smaak halen tegen een perzik van bij ons. Er bestaan een 10-tal rassen die van vroeg tot laat bij ons lekkere vruchten geven.

De vroegste soort is Amsden June gevolgd door Peregrine en Vaes oogst. Daarna rijpen Charles Ingouf, de Witte Montagne en Champion. In september komen Wassenbergen en Merketon aan de beurt.

 

https://www.volkstuinen.be/leesvoer/fruit/oude-fruitrassen.htm

 

[Jane Doe]

Hier nog een link, succes hopelijk kon ik je op weg helpen.

http://www.cascade1987.nl/merketon-melocoton/

[Yuras]

 

Ik heb paar stekken van, gebruik als onderstam voor perziken.

[Tuinelf]

Hoi,

mocht je nog interesse hebben in merketon perziken  boompjes,

Ik heb er nog enkele beschikbaar ,

 

gr Francien

2 januari 2022 aangepast door Tuinelf
Spelfout

[weknow]

1. Als je zo een vraag stelt, kun je best eerst even op dit forum zoeken. 😜Want daar vind je de informatie waar in dit topic naar gezocht en geraden wordt.....

 

[weknow]

Maar nu we het er toch over hebben, kan ik heel duidelijke antwoorden geven. 

 

Een perkel (...dat is de meer zuidelijke naam in Vlaanderen en Zuidelijke Nederlandse provincies....) ofwel een marketon (met een a vaak dus en meestal niet met een e) zoals in Noordoost Nederland wordt gezegd....is niet een bepaalde varieteit van een perzik.

 

Het is een verzamelnaam voor de (gratis) perziken die vroeger...zeg tot een 40 a 50 jaar geleden en lang daarvoor al,  vrij algemeen stonden en die dan wel spontaan of bewust daar geplant uit pitten waren vermeerderd. Zo een boompje dat op vrij arme grond kon groeien op een nutteloos  achterafplekje  (op boerderijen, in volkstuintjes, in gewone tuinen) zorgde sommige jaren voor een gratis opbrengst aan fruit...die soms heel groot kon zijn. En door de mooie en vroege bloei was het ook een prachtige voorjaarsbode. 

 

Het gaat dus om talrijke verschillende variaties en soorten van perzik. Maar door de vrij lange traditie van aanplant van deze perkelbomen is er wel een soort selectie gebeurd. Bomen die ongezond waren, weinig of geen smakelijke vruchten gaven waren vast geen lang leven beschoren. De lekkerder en meer vruchtbare soorten  aan gezonde en gemakkelijk groeiende bomen bleven staan en de pitten daarvan werden weer doorgegeven. In tegenstelling tot  het meeste andere fruit is een perzik vaak zelfsbestuivend,  waardoor de kans goed was dat je met een pit van een goede boom weer dezelfde of ongeveer dezelfde soort doorgaf. 

 

Hoewel het bij de perkel dus in feite om genetisch gezien verschillende soorten gaat en DE perkel of DE marketon helemaal niet bestaat, is er wel een zekere overeenkomst: Het ging meestal om rijkdragende, gezond-sterke, niet te grote bomen waaraan vrij kleine, grauw/groen/bruingele perziken kwamen met een zoet naar bittere smaak. 

 

Ik ken perkels uit mijn jeugd in Limburg, waar ze naast eetfruit vooral gebruikt werden voor inmaak (al of niet met suiker) om te dienen  als bijvoorbeeld bijgerecht bij vlees of voor op de vla (voor Hollanders: vlaai...maar wij als Limburgers zeiden "vla"! en niet vlaai...dus mij verbeteren is niet nodig!) We kochten bij een boer wel eens een paar kisten ermee (net als met peren, pruimen enz.) en dan werd er door het hele gezin een grote voorraad ingemaakt. Toen ik intussen 36 jaar geleden naar Zeeuws-Vlaanderen verhuisde stonden er bij mijn schoonmoeder in de tuin en nog her en der ook perkelbomen. Toen mijn schoonmoeder verhuisde - ik denk dat dat rond 1990 was - hebben we geprobeerd een stek van haar boom mee te nemen naar onze tuin. Die is nooit aangegaan. Enkele jaren later kregen we van iemand uit haar kennissenkring alsnog een boompje, dat een aantal jaren heeft gedragen in onze tuin en toen plotseling doodging. Een van de pitten van de gevallen vruchten is het jaar daarop nog spontaan bovengekomen en daar begint het verhaal over de perkel in topic over perkels dat ik in het berichtje hiervoor noemde. Vanaf ongeveer 2010 ben ik dit boompje bewust gaan vermeerderen uit pitten en verdelen onder liefhebebrs (ook meerdere mensen op dit forum) uitdrukkelijk met de bedoeling om een oude soort en traditie in leven te houden. Want over perkels was intussen ook onder fruitkenners en bij pomologische verenigingen eigenlijk weinig of niks meer bekend of te vinden. Hier en daar had iemand er nog van gehoord.....maar mijn rondvragen en schrijven op zoek naar informatie leverde zo goed als niks op. Juist de verhalen van al wat oudere mensen....die ze nog kenden van vroeger. 

 

De kwaliteit van de soort die ik zelf had en uitdeelde was/is overigens niet de beste. Deze was niet ongevoelig voor krulziekte, gaf geen enorme opbrengst en smaakte nogal bitter. Ik zoek nog steeds naar betere en heb er nog enkele...onlangs mijn enorme grote perceel helaas kwijtgeraakt een aantal achter moeten laten....maar van de tot hier toe beste (een witte uit de tuin van het opgeheven museum in Aardenburg) en een die uit West-Vlaanderen komt heb ik wel weer boompjes mee kunnen nemen. 

 

Mocht Tuinelf Francien er nog een over hebben of willen kweken, dan heb ik daarvoor zeker belangstelling. Ik ben ook heel benieuwd naar haar beschrijving van het exeplaar dat ze in Brabant hebben. Ik vind nog steeds dat de betere/lekkerdere perkels die misschien hier of daar nog staan zeer de moeite waard zijn om als een soort cultureel erfgoed te bewaren en aan te planten.

 

Bij Fruitbomennet en andere kwekers of fruitboomverkopers moet je echt niet gaan zoeken naar perkels. Daar zijn ze intussen te zeldzaam voor. En de verwijzing naar een platte perzik is ook wel heel erg grappig, want dat heeft er niets mee te maken. Een of ander reclamebureau voor fruit heeft bedacht dat platte perzikken beter verkopen als je ze presenteert als iets ouderwets, wild en natuurlijks en nbedacht de naam "wilde perzik".  Er is niks wilds aan een platte perzik, ookal wordt die misleidende naam intussen bijna overal gebruikt. Noem het platte perzik...dan weten we waar we het over hebben. Hoewel ook een perkel niet een echt wilde perzik is, is ze inderdaad minder gecultiveerd. Maar omdat het niet om een soort gaat, maar een verzamelnaam voor allerlei ongeclassificeerde varieteiten zou je op zoek moeten naar een lekkere en gezonde moederboom en daarvan de pitten zaaien. Wil je een soort perzik die buiten in onze contreien sommige (!!!)  jaren een goede oogst van lekkere vruchten geeft, dan kan ik zo een platte perzik afraden (die is minder geschikt in ons klimaat en normaal ook ziektegevoeliger)  en adviseren om te gaan voor een van de inlandse rassen die een behoorlijke afweer hebben (immuun bestaat niet!!) tegen krulziekte, bijvoorbeeld Avalon pride of Benedictine. 

2 januari 2022 aangepast door weknow

[weknow]

Nog een aanvulling of verbetering misschien. Waar ik er van uitging dat een marketon (merketon is misschien dezelfde in Brabants dialect?) hetzelfde is als wat ik ken als perkel, doet de link die Jane Doe plaatste naar een oud gesprek op internet me daarover twijfelen. Het zou kunnen dat de merketon zoals die rond Den Dungen, bij Den Bosch, gekweekt en zelfs 10 jaar gelden misschien nog daar op de markt verkocht werd een plaatselijk ras is. http://www.cascade1987.nl/merketon-melocoton/

 

Ik ken enkele fruitliefhebbers uit Den Dungen en anderen uit die streek en ga zeker eens verder informeren over wat ze daar weten........

 

Verzameltuin  t Olde ras in Doesburg wordt genoemd als een die deze 10 jaar geleden nog verkocht. Ik was daar najaar 2020 in de buurt op vakantie en heb toen gevraagd naar de verkrijgbaarheid van deze boom. Kreeg van de beheerdster toen als antwoord dat ze deze voorlopig niet meer zouden verkopen.......

2 januari 2022 aangepast door weknow

[Tuinelf]

Hoi Weknow,

 ik heb deze boompjes als een jarige zaailingen gekregen en kan er nog weinig overzeggen 

allen dat het mooie en lekkere perziken zijn.

[AshaiRey]

Er wordt veel tijd geïnvesteerd in deze vraagsteller die mogelijk niet eens in het antwoord geïnteresseerd is

 

JOINED  August 8, 2021

LAST VISITED August 8, 2021

[weknow]

26 minuten geleden, AshaiRey zei:

Er wordt veel tijd geïnvesteerd in deze vraagsteller die mogelijk niet eens in het antwoord geïnteresseerd is

In dit geval niet zo erg, AshaiRey, aangezien het informatie oplevert en de zoektocht naar deze en andere perkel-achtige misschien weer wat leven inblalast en verder brengt.  Ik heb intussen wat contacten benaderd in de streek van Den Dungen...St. Michielsgestel...ben benieuwd of dat misschien wat oplevert aan bomen, ent/oculeerhout of pitten voor of na......

[angela]

Hey @weknow dan ben je bij mij in de buurt!

 

Mijn moeder heeft ook in den Dungen gewoond en die had het ook over merketons 

11 januari 2022 aangepast door angela

[weknow]

33 minuten geleden, angela zei:

Hey @weknow dan ben je bij mij in de buurt!

hallo Angela, Ik probeerde je een prive-berichtje te sturen. Maar krijg dan de mededeling dat dat niet kan. Zou het kunnen dat je berichtenbox vol zit misschien? 

[Jane Doe]

Weknow je hebt groot gelijk met of zonder topic starter die de vraag stelde, om eerlijk te zijn ben ik zelf benieuwd geworden naar zo een die je beschrijft naar aanleiding wat ik zo snel had gevonden. Misschien leuk idee deze land/streek soort te vermeerderen en te behouden, zijn vast wel meer te vinden die een mooie plaats willen geven. Ik zou dat in ieder geval wel leuk vinden.

ben benieuwd naar je zoektocht en blijf dit topic volgen.

[angela]

Op 11-1-2022 om 21:32, weknow zei:

hallo Angela, Ik probeerde je een prive-berichtje te sturen. Maar krijg dan de mededeling dat dat niet kan. Zou het kunnen dat je berichtenbox vol zit misschien? 

Ja dat zou idd kunnen.  Ik moet die een keer opruimen. 

[weknow]

42 minuten geleden, angela zei:

Ja dat zou idd kunnen.  Ik moet die een keer opruimen. 

Als er weer ruimt eiis, kun je een berichtje verwachten. 🙃👍

[weknow]

Intussen hebben kennissen uit Den Dungen me bericht dat ze via een vriend een 2-jarig merketon-boompje voor me bemachtigd hebben. Zo gauw ik in de buurt ben, ga ik het ophalen, een goede plek geven en als het groot genoeg is ook vermeerderen om ze weer ter beschikking te hebben van anderen. Ik ben er erg blij mee. 😁

6 februari 2022 aangepast door weknow