Aardappelziekte ofwel Phytophthora op aardappel en tomaat 2020

[Patrijs]

Vanaf de tweede helft van juni is er bij regenachtig en warm weer een verhoogde kans op phytophthora of wel aardappelziekte.

De afgelopen jaren waren een stuk droger maar dit jaar zijn er al flink wat waarschuwingen gegeven.

Zelf ga ik vanaf nu alle dagen de tuintjes op ons complex aflopen om vroegtijdig te kunnen ingrijpen en waarschuwen.

 

Heb je zelf aardappels of tomaten staan dan is controle een makkelijke manier om bij een eventuele uitbraak de schade te beperken.

Ook kan je een aantal maatregelen nemen. 

Zorg dat het gewas goed kan drogen. Bij tomaten kan je dieven en blad verwijderen.

Het mooiste is natuurlijk om ze droog te laten staan.

 

Bij aardappels kan je kiezen voor resistente rassen, letten op pootafstand en de plaats van planten, het liefst in de wind en zon zodat het gewas snel droogt.

Ook onkruidvrij houden helpt mee het gewas snel te laten drogen.

Vroege rassen kunnen ook een oplossing zijn, die zijn voor eind juni klaar om te oogsten en ontspringen zo de dans.

 

Omdat er vast over gesproken gaat worden heb ik dit verzameltopic gemaakt zodat alles bij elkaar staat.

 

Foto van besmetting van meeldauw bij mij van vorig jaar.

Gelukkig betrof het toen maar een gedeelte van het tomatenblad.

 

20190910130935-264331568120887.jpg.3bf1791e00864b2b112af3ba98083e8e.jpg

 

 

[redzebra]

De foto die je toont is meeldauw, maar dat wil je ook wel niet krijgen: witte pluis bovenaan blad.

 

Aardappelziekte op tomaat begint als volgt.

 

 

Het is wel zoals je zegt een goed idee om elke dag te controleren nu, eenmaal aangetast kan het snel gaan.

16 juni 2020 aangepast door redzebra

[Erny]

@PatrijsGezien er al vele topics over dit onderwerp zijn misschien voor de overzichtelijkheid een 2020 in de titel zetten? Dan wordt dit HET Phytophthora topic van het jaar. En is ie vooral gemakkelijk terug te vinden.

 

Voor tomaten bestaan trouwens ook phytophthora-resistente rassen dus lijkt me logisch om ook voor die rassen te kiezen bij buitenverbouw van tomaten.

https://www.fruitlent.nl/verkoop/tomatenzaden_aardappelziekteresistent.html

 

 

[weknow]

19 minuten geleden, Erny zei:

Voor tomaten bestaan trouwens ook phytophthora-resistente rassen dus lijkt me logisch om ook voor die rassen te kiezen bij buitenverbouw van tomaten.

https://www.fruitlent.nl/verkoop/tomatenzaden_aardappelziekteresistent.html

Deze waren misschien ooit resistent in de USA waar Marco van Fruitlent ze vandaan haalde. Hier zijn ze dat  niet! Ook niet een beetje! Om zeker 2 redenen:

1. Klimatologisch is waar deze rassen vandaan komen het veel makkelijker om geen phytophtera te krijgen. Daar worden tomaten voor de handel ook gewoon in het vrije veld geteeld.  Ons klimaat is (de afgelopen paar jaar uitgezonderd, toen was er bijna nergens met geen enkel ras veel ziektedruk) veel kritischer. Wie om den brode tomaten teelt zal dat hier altijd in kasteelt doen. 2. De variant van het schimmel is genetisch hier nogal anders dan in de USA. Sowieso verandert het schimmel voortdurend doordat het zich vermeerdert en verspreidt via besmettelijke planten. De voortdurend weer opgeworpen claim blijkt telkens een broodje aap-praatje. Overigens wordt er hier ook geen onderzoek gedaan en geen investeringen in het zoeken naar p-resistente tomaten. Reden is dat in de kas-teelt, waar alle tomaten voor handel en veiling worden geteeld, P geen probleem is. 

 

Maar: Wel zijn er een aantal liefhebbers-rassen/soorten die de ziekte krijgen en er door heen kunnen groeien en dan weer met gezond nieuw blad en eetbare vruchten verder kunnen groeien. Deze hebben dus wel een genetische weerbaarheid en overleving tegen het schimmel. Maar zijn niet resistent en kunnen ook andere soorten wel besmetten. Daarbij horen ook enkele (bijna) wilde soorten met zeer veel zeer kleine besjes, maar bijvoorbeeld ook de Vlet-tomaat of tomaat Wil heeft deze gunstige eigenschap. (Zie 2 links onderaan!) Hier zet ik op in en niet op de steeds weer onjuist gebleken claims van dat een soort resistent zou zijn. 

 

Voor de volledige informatie. Bij aardappelen bestaat wel veel meer resistentie en daar wordt wel volop onderzoek naar gedaan en op dit punt vernieuwing in het assortiment. Logisch omdat de teelt, in onze landbouw best een belangrijke, bijna volledig in de volle grond gebeurt. Voor bio betekent resistentie dat ze het met grote kans op goede oogst kunnen verbouwen. Voor gangbare (= niet-bio) teelt betekent het een grote besparing in het gebruik van fungiciden. Maar....omdat het schimmel zich ontwikkelt...is het steeds een kwestie van tijd voordat een resistentie wordt doorbroken. Het is dus een race om steeds nieuwe (tijdelijk) resistente patatten op de markt te brengen. 

 

Ook Apppelvrouw in Noord-Frankrijk heeft met een aantal mensen daar soortgelijke ervaringen met de tomaat van Wil de Voogt. Helaas kan ik de link op dit forum naar de conversatie daarover even niet vinden. 

 

 

Dit is de ervaring van mensen van Velt in Nijmegen: https://eetbaarnijmegen.nl/moestuin/stadstuin/tomaat-van-wil-de-voogt/

[Erny]

Tja, heb dan ook niet beweerd dat ze geheel resistent zijn. Had ik misschien voor de volledigheid moeten doen zodat @Weknow niet dat hele verhaal hoefde op te schrijven. Ik ging er vanuit dat mensen die informatie wel op de site van Fruitlent zouden lezen omdat de verschillende tomatenrassen verschillende resistentie hebben.

 

Maar ik gebruik deze zaden nu een paar jaar en oogst nu wél tomaten van buitenteelt. Dus tja...

[weknow]

Ha ha, Erny. Ik wil geen valse verwachtingen....met de claim "resistent" worden die telkens opnieuw gewekt. 

 

 Overigens toevallig ook dit jaar weer enkele van die zogenaamd resistente rassen (geruild of via Velt uitgewisseld) in de gezaaide 16 soorten. Maar ik let er niet meer op of ze eventueel resistent zijn (ik geloof er dus niks meer van!) wel op andere eigenschappen en ik probeer jaarlijks wel weer wat andere, wat ik tegenkom of uitwissel. Bijvoorbeeld nu weer 4 ook van Diana.

 

Met diverse van de Lent-rassen had en heb ik ervaring. En wat betreft resistentie denk ik niet dat het grote wonder hiertussen zit.

 

Ik probeer mijn tomaten allemaal onder overkapping te telen (beter dan kas, die wordt al gauw veel te heet voor tomaten). Maar afgelopen 2 jaar heb ik telkens ook - zeer willekeurig - een aantal planten gewoon in de open volle grond gezet. Je kent dat wel: zaait altijd te veel, wilt planten niet weggooien, er is nog ergens plaats en wat extra tomaat is niet weg, denk je dan. 2 jaar lang uitstekende oogsten van de buiten-tomaten gehad en hoewel ze wat eerder op zijn meestal dan onder overkapping, tot ver in september geoogst en 0 phyto gezien. Het waren allerlei verschillende en niet speciaal resistent-geclaimde soorten. Oorzaak was duidelijk de - voor tomaten - excellente zomers. Binnen Velt en bij andere tuiniers geen andere ervaringen dan de mijne. geweldige oogsten en geen fyto , ook buiten, in geen enkele tomaat... Kortom: resistentie was niet nodig. 

 

Dit jaar zou het wel eens veel minder kunnen zijn: Ook nu staan weer een 12-tal verschillende rassen ook buiten...het was droog, dus voor tomaten ging het goed. Maar verleden week (gelukkig) al een flinke regenbui en gisteren 30 mm bij broeierige warmte. 22+ graden en vochtig en nat gedurende een uur of 6 is "raak", dan is het ideaal voor besmetting met het fyto-schimmel dat overal wel rondwaart. Ik sluit niet uit dat volgende week de eerste fyto-besmettingen al zichtbaar gaan zijn in de buitenstaanders. Ongeacht het ras en ongeacht de evt. geclaimde resistentie.

 

Overigens was het jaar daarvoor het als resistent geclaimde ras "Julia" van Lent ook hetgeendat welk als allereerste en allermeeste van de ca 15 a 20 rassen die ik jaarlijks zet, werd getroffen. Meerdere planten die op meerdere plekken in de tuin stonden, van- aanvankelijk - alleen Julia. De geclaimde resistente kwam dus slechter uit de bus dan de tomaten die hier groeiden en het zaad geleverd hadden. Dat is het gevaar van zaad dat uit een ander klimaat komt. Wij selecteren onbewust als we zaad nemen van tomaten  - zeker buiten - automatisch ook wat op fyto, daardat we alleen van gezonde tomaten het zaad oogsten. Als je in catalogussen kijkt en bij de diverse tomaten-zaad verkopers, dan duiken er jaarlijks wel een aantal op met de claim dat ze tegen fyto resistent zijn of zouden zijn. En in heel veel jaren en heel veel verhalen ben ik hem nog nooit tegengekomen. Vaak lijkt het zelfs een manier om zaden duurder te kunnen verkopen, zoals ook bij diverse F1-hybriden met die aanspraak. 

[kevers]

Zouden mensen met meer ervaring met deze ziekte kunnen beoordelen of het inderdaad op mijn aardappelen zit of dat de plant gewoon aan het afsterven is? Het is een vroeg ras en ik heb al een aantal keer geoogst. Dit is de eerste keer aardappelen voor mij, dus ik heb nog geen idee. 

 

Het zit nog niet in alle planten, dus mocht het zo zijn dan rooi ik vandaag zo veel mogelijk. 

[weknow]

Denk het niet. Ik kijk vooral naar foto 3....als die vlekken binnen korte tijd enorm toenemen, dan wel. Zo niet dan zijn er andere schimmelplekken of ontwikkelt het zich verder nog niet. Kijk ook eens aan onderkant van het blad...is het daar pluizig?

 

Zorg dat wind en lucht zoveel mogelijk tussen de bladeren kan, zodat ze steeds snel opdrogen. Voor verdere ontwikkeling van phyto moet het vochtig of nat zijn gedurende minstens een uur of 6 en temperatuur van 22 graden plus. Als het toeslaat, dan gaat het heel snel. Op een halve dag is de aantasting veel en veel groter,

 

Bij aardappels zijn vele rassen wel gevoelig in het blad, maar zit het niet direct op de knollen. Die aardappels kun je dan nog rustig oogsten en een aantal weken bewaren (controleer af en toe!), maar beter niet meer als plantgoed gebruiken.

[kevers]

Bedankt voor je snelle reactie! De onderkant is niet pluizig. Wel dorrig, hard en droog.

 

Ik zal rustig door oogsten en de komende week de aantasting goed in de gaten houden!

[kevers]

Aanvulling, de aardappelen van de aangetaste planten vertonen wel rotting. Waar heb ik dan wel mee te maken?

[weknow]

Ook hier geldt dat Phyto snel zal verdergaan. Kan niet zeker zeggen of het dat is....talloze schimmels, bacterieen, vretertjes die van alles kunnen veroorzaken. 

 

Welk ras aardappel? Welke mest gebruikte je? 

 

Plekjes kun je wegsnijden. aangetaste natuurlijk zo snel mogelijk en eerst consumeren.....zo te zien zit het vooral aan buitenkant en plekjes.....dus je houdt denk ik nog wel redelijk wat over.  Aantasting met phyto smaakt ronduit vies en ziet er onsmakelijk uit en dan is heel snel een hele knol "weg"...blubber. 

 

Wil je snel verwerken......? Je kunt bijvoorbeeld voorgebakken frites, volledig afgekoeld, invriezen. Ontdooien op een theedoek omdat er water aan kristalliseert voor je gaat afbakken en evt. even droogdeppen dan. 

[Amrutten]

Lijkt veel op mijn aardappels. Zie item in aardappels seizoen 2020.

Wat het precies is ? Geen idee. Ik vermoed een schurftsoort.

 

[Patrijs]

Dit lijkt, in combinatie met de aangetaste bladeren op alternaria .

[kevers]

Alouette heb ik staan. Het is inderdaad geen blubber, dus ik gok dan geen aardappelziekte. Ik oogst wat ik die dag wil opeten, dus een snelle verwerking inderdaad. Ik dacht zelf na een rondje Google dat ik wellicht eerder had moeten oogsten.

 

Waar Patrijs naar linkt kan het ook nog wel eens zijn. Ik ga in ieder geval alle aardappelen met aangetast blad oogsten en de rest in de gaten houden!

[Arja]

(en dan nu in het juiste topic. hoop ik.)

 

Oei. Een paar bladeren van mijn vleestomaten hebben gele en bruine vlekken. Phytophtora? Aangetaste blladeren verwijderen? De tomatenplanten die verderop staan hebben (nog) geen last. 

 

[Jorieke123]

Nee, geen phytophtora. 

[Arja]

Hoera! Wat dan wel? Warm weer ellende?

[Jorieke123]

Ik weet niet wat het dan wel is, ik zit gelukkig totaal niet in de tomatenziektes. Maar phytophtora geeft rondere vlekken, pluiziger(of stoffig, of hoe je het wilt noemen) ook, en geen geel. 

[Patrijs]

Dat zou alternaria aantasting kunnen zijn.

 

Dit waren alle vragen. U had 9 vragen goed. Mocht u meer informatie willen ontvangen over Alternaria, dan kunt u hier uw e-mailadres invullen.

[Goudsbloempje2]

De aardappels in onze moestuin zijn duidelijk niet helemaal gelukkig. De onderste bladeren zijn geel met aan de randen bruin. Soms ook met bruine vlekken. Foto’s zijn van de vier verschillende veldjes van mensen die hier een moestuin hebben. Wat zou dit kunnen zijn?

de tomaten lijken (nog) geen last te hebben. 

[Patrijs]

Di bovenste twee foto's is niets om zorgen over te maken. Lijkt wat op vraat of een lichte aantasting.

Wel zou ik er voor kiezen om geen stro te gebruiken omdat het me lijkt at dat er voor zorgt dat de grond minder snel droogt.

Maar dat zou ik ook mis kunnen hebben want op de onderste twee foto's is een lichte aantasting te zien op de bladeren die langer nat zijn geweest.

Ik denk niet dat het phytophthora   is, maar het zou wel een eerste aantasting kunnen zijn.

[Goudsbloempje2]

Ok, dankjewel. We gebruiken dit jaar voor het eerst stro op een groot deel van de moestuin om het waterverbruik te verminderen. Maar bij de aardappels is het inderdaad misschien niet zo handig, dus dan haal ik het daarbij weg.

[Patrijs]

Ik weet dat er mensen enthousiast over zijn maar zelf heb ik mijn bedenkingen.

- De grond warmt niet goed op waardoor je groeiachterstand krijgt.

- Isolatie van de grond waardoor je meer kans op nachtvorstschade hebt omdat de grond geen warmte uit kan stralen 

-In de aardappelziekte tijd droogt het gewas minder snel, maar dat is een aanname en heb ik nooit getest.

 

Voordeel is inderdaad minder verdamping van grondwater en misschien wat onderdrukking van kiemend onkruid.

 

On topic:

Die bladaantasting op de derde foto heb ik sinds vandaag ook in de triplo, voor mij een reden om snel te gaan oogsten maar dat is geen probleem want ze staan vandaag precies drie maanden en zijn zo goed als klaar.

[Goudsbloempje2]

Ik heb vandaag de twee planten die er het minst goed uitzagen gerooid. Die twee stonden toevallig in een grote bak. Met de aardappelen leek niks mis. Er zaten een paar hele kleintjes tussen maar verder ben ik tevreden over de opbrengst (de foto is de opbrengst van twee planten).
 

 

[Roland]

Zijn mijn tomaten in de buitenteelt aangetast?