Tomaten wel of niet vroeg zaaien?

[freggel]

Dit jaar heb ik de tomaten begin februari gezaaid. Uiteraard veel te vroeg. Maar de afgelopen dagen vraag ik me toch een paar dingen af. Doordat ik zo vroeg gezaaid heb, heb ik toch al lekker wat tomaten kunnen plukken en inmaken. Op het forum lees ik berichten over Phytophthora, (waar ook mijn planten last van beginnen te krijgen). Sommigen hebben nog helemaal geen tomaten gehad en moeten de planten al ruimen. Heb ik nu een voordeel omdat ik zo vroeg gezaaid heb en dus al heb kunnen oogsten of heeft dat met andere dingen te maken, zoals locatie en ras? M.a.w. Moet ik overwegen om volgend jaar toch weer vroeg te zaaien als ik er vanuit ga dat de zomer van 2012 net zo nat wordt als dit jaar?

[appelvrouw]

Goeie vraag.

Ik denk wel dat vroeg zaaien vroeg tomaten geeft, en dat je gelijk hebt dat je dan vroeg begint met oogsten.

Een vriend hier in het dorp heeft altijd 200 tomatenplanten en was dit jaar erg laat met planten. Hij heeft amper een rode tomaat en zoekt al de markten af om toch saus te kunnen maken..zijn planten zijn nog goed, maar het is al half augustus, en het wordt hier steeds vochtiger..

Ik ga voor vroeg zaaien, als je de kans krijgt/hebt, met een kas dan.

[RvO]

.... Heb ik nu een voordeel omdat ik zo vroeg gezaaid heb en dus al heb kunnen oogsten of heeft dat met andere dingen te maken, zoals locatie en ras? M.a.w. Moet ik overwegen om volgend jaar toch weer vroeg te zaaien als ik er vanuit ga dat de zomer van 2012 net zo nat wordt als dit jaar?

Tomatenexpert ben ik nog lang niet, maar ik zit met vergelijkbare problemen. Dus ben ik wat gaan rondvragen en wat gaan goegeloeren. Hieronder wat gevonden aandachtspunten, in willekeurige volgorde. Ik kan niet echt beoordelen wat belangrijk is en wat minder.

• 
  Zoals Appelvrouw zegt: vroeg zaaien -> vroeg planten -> vroeg oogsten.
  Maar te vroeg zaaien betekent te vroeg uitplanten (kans op vorst als je buiten teelt) of de planten staan te lang binnen en worden lange slungels.
  Maar wat is nu het ideale compromis?
  
• Het ras maakt ook uit. De teeltduur (=tijd tussen uitplanten en de eerste rijpe vruchten) verschilt enorm. In deze database kun je teeltduur van heel veel rassen vinden: http://www.freewebs.com/ruudendiana/databasetomaten.htm.
  Over eventuele verschillen in resistentie heb ik niets gevonden.
  
• Zorg dat er geen bronnen van fytophthora in de tuin achterblijven. Aangetast loof, vruchten en wortels van alle nachtschaden direct verwijderen en afvoeren. Ook planten die nog gezond lijken niet op de composthoop, maar afvoeren. Aardappels zorgvuldig rooien; laat geen knollen achter.
  
• Locatie: Zonnig plekje waar de wind een beetje bij kan (ivm drogen), maar ook weer niet te open (omwaaien en aanwaaien van phytophthorasporen). Liefst niet naast aardappelen.
  
• Vruchtwisseling: maximaal eenmaal in de 4 jaar tomaten op de zelfde plek (Hoe dat dan een kas moet?). Niet direct na aardappelen telen.
  
• Buitenteelt: afdakje boven de planten zodat ze (iets?) minder nat worden. Ik zag ooit een plaatje waar een doorzichtige paraplu werd gebruikt als afdakje, kan het helaas niet meer vinden.
  
• Geluk met het weer

[_*_iris_*_]

Ik weet niet meer waar, maar ik heb ooit gelezen over een experimentje dat iemand deed: zelfde ras vroeg zaaien en een maand later, en kijken of de vroeg gezaaide plant eerder oogst gaf. Was nauwelijks de moeite waard, een maand eerder zaaien gaf maar een week eerder opbrengst.

 

Bij mij is het probleem, waar laat ik al die planten voor half mei? Ik kan ze wel heel vroeg zaaien, maar heb geen ruimte om ze in echt grote potten binnen te houden (moet 20-30 planten voor een raam van 1 meter breed kwijt zien te kunnen - alle andere ramen zijn op het noorden -en daar staan dan ook nog andere zaaisels bij). Dus ze blijven in kleine potjes staan, en gaan dan toch pas echt groeien als ze half mei buiten uitgeplant worden en de wortels de ruimte krijgen. Als ik er eentje binnen in een grote pot zet wordt die wel heel groot en stevig (geen lange slungels, het raam is pal op het zuiden), maar ik heb gewoon de ruimte niet om dat met allemaal te doen.

 

Ik merk wel heel groot verschil tussen de rassen hier wbt gevoeligheid voor phytophtora. Al m'n Oranje van Goeijenbier-planten, en m'n gele kerstomaatjes waarvan ik de naam niet meer weet, hebben er veel meer last van dan de andere planten. Ik heb ook planten die nog geen enkel aangetast blaadje hebben gehad. Ze staan allemaal door elkaar en dicht op elkaar, dus dat moet echt aan de planten zelf liggen dat sommige er veel last van hebben en andere niet. Helaas geven de gele kers en de Oranje van Goeijenbier ook de lekkerste tomaatjes dus ik wil ze toch wel erg graag zoveel mogelijk houden.

[RvO]

... maar heb geen ruimte om ze in echt grote potten binnen te houden (moet 20-30 planten voor een raam van 1 meter breed kwijt zien te kunnen . ...

Hier ook ruimtegebrek in het vroege voorjaar.

Bij één van de slaapkamerramen schroef ik ieder voorjaar een extra plank tussen de kozijnen. Ongeveer een halve meter boven de vensterbank. Dat scheel toch weer een beetje.

 

Ooit zag een plaatje van een constructie bestaande uit een hele serie horizontale planken die met kettinkjes aan het plafond werden gehangen. Voor het raam natuurlijk. Stel het je maar voor als een eenvoudig boekenrek. Op die manier heb je nog meer verdiepingen. Ik denk dat het op dit forum was, maar ik kan het niet meer vinden. Iemand anders wel?

[henkg]

Ik weet niet meer waar, maar ik heb ooit gelezen over een experimentje dat iemand deed: zelfde ras vroeg zaaien en een maand later, en kijken of de vroeg gezaaide plant eerder oogst gaf. Was nauwelijks de moeite waard, een maand eerder zaaien gaf maar een week eerder opbrengst.

Heel herkenbaar. De enige truc denk ik, is wel vroeg zaaien, en toch lang binnenhouden. Ik heb wel de plek (een vensterbank van 3m op het zuidwesten, met een mogelijkheid om halverwege een plank te maken). Maar al die moeite. Grotere planten hebben minstens 2x per dag water nodig, en als je ze een dagje vergeet, ben je terug bij af, en geen 200,-

Nee, zo gauw mogelijk (planten ca 15 cm) naar buiten met dat spul, dus laat zaaien. Tomaten zaai ik pas begin april (en half april is misschien nog beter), en alle (vier) jaren de eerste rijpe tomaten in de eerste week van augustus. Buiten/balkonteelt.

[Jorg]

Als aanvulling op RvO zijn stuk (vooral raskeuze en plantafstand zijn goede tips):

Vroeg zaaien geeft alleen goede resultaten als je voldoende licht (en een niet te hoge temperatuur hebt). Voor ons als hobbytuinders geeft te vroeg zaaien bijna altijd langerekte, iele en slappe plantjes (die over het algemeen ook nog wat minder gezond zijn). Met een beetje pech vriest het zelfs nog in mei en moet je de planten binnen houden. Met een kas is dat natuurlijk iets anders. Ik weet dat Diana rond februari zaait en ze redelijk vroeg in de kas uitplant.

 

Ik zaai zelf half Maart en dat is wat mij betreft vroeg genoeg om mooie planten te krijgen die ook gewoon op tijd oogst geven. Zoals RvO schrijft blijft het een gok, met een warm voorjaar heb je misschien wat voordeel met een vroeg zaaisel, met een slecht voorjaar zeker niet.

[manolito]

ik heb er zelf ook over na zitten denken hoe ik het volgend jaar ga aanpakken met de tomaten omdat het dit jaar een groot drama was (niet een tomaat nog en de meeste planten ziek...).

 

ik ga langs de zonkant van de tuin in de lengte een afdak maken en bijna alles in (grote) bakken en potten kweken.

 

nu had ik bedacht om eind februari te beginnen met zaaien op zolder, maar dan van alles 1, een week later van alle soorten weer 1 en zo door tot eind maart begin april, in een grote zaaitree, dus elke week een nieuwe en hier het beste beste van houden, gaat het goed dan heb ik al vroeg een beetje oogst gaat het niet goed dan zei het zo maar heb niet vanalles gedaan voor niks.

 

of is dit juist niet slim?

[Borsalino]

Wel ik heb gezaaid in 4 etappes.

En uiteraard alles bijgehouden in Excell.

Gezaaid eind januari opkweek in verwarmde propagator, 1ste rijpe oogst 19 juni, meer kleintjes.

Gezaaid eind februari opkweek tot opkomst in verwarmde Propagator dan naar koude serre onder vliesdoek, 1ste rijpe oogst 24 juni, kleine en grote.

Gezaaid eind maart in koude serre onder vliesdoek, 1ste rijpe oogst 13 juli, grote en er zitten enorme supertomaten tussen.

 

Een 4de zaaisel was gezaaid op 6 maart en bleef duidelijk achter in groei, deze zijn geëlimineerd en niet uitgeplant.

 

Het zaaisel van einde maart geeft grootste trossen en die hangen ook dicht op elkaar.

Geven dus de meeste kilo opbrengst de plant.

Deze planten zijn ook nog het mooist.

Het zaaisel van eind januari is bijna uitgeoogst.

 

Volgend jaar vervalt zaaisel januari, gaf maar 5 dagen eerder oogst.

Zaaisel eind februari zal voor volgend jaar 4 planten zijn, gewoon voor eerste rijpe tomaten te hebben.

Al de andere tomaten zaaien eind maart.

[freggel]

Interessant! Nou was ik zelf dit jaar dus erg vroeg met voorzaaien en heb tot half mei in een oerwoud gezeten. En inderdaad: veel slappe, iele plantjes. Maar andere rassen doen het juist heel erg goed. Ik denk dat ik toch eens serieus ga overwegen om volgend jaar toch een gedeelte weer vroeg voor te zaaien en de rest in maart. Zeker als ik zie dat er toch een maand verschil kan zitten bij de eerste oogst. De tomaten zijn dan misschien kleiner en minder in aantal, beter een paar goede, rijpe tomaten dan je hele plant (zonder oogst) moeten verwijderen vanwege een schimmel. Bovendien kunnen de planten die vroeg voorgezaaid zijn altijd nog een extra bloemtros ontwikkelen die bij een mooie zomer ook nog kan rijpen.

 

En die schimmel kan altijd de kop opsteken, hoe goed je ook aan preventie doet. Mijn tomaten staan in de zon (die zich al weken niet fatsoenlijk laat zien). Ik hou het blad bij, knip een teveel aan blad weg en zorg dat de tomaten niet in aanraking komen met bladeren. Ik dief en haal onkruid weg. Maar toch is daar dan die schimmel. Het is extra zuur als je je plant moet ruimen als je nog geen oogst gehad hebt, dan als je er al wat van gegeten hebt en hij moet dan verwijderd worden.

 

Ik ben dus heel benieuwd of vroeg zaaien over het algemeen dan toch misschien loont, of de voordelen het winnen van de nadelen.

 

 

Misschien is het een idee om (in een nieuw topic) je ervaringen met bepaalde rassen te plaatsen? Er zijn natuurlijk tig soorten, de een beter dan de ander.

Mijn idee is om daar je ervaring met de rassen die je gezaaid hebt te plaatsen. Het valt mij namelijk op dat bepaalde rassen meer resistent lijken te zijn tegen de schimmel dan andere rassen. De planten die ik tot dusver geruimd heb zijn allemaal Moneymakers, waarvan ik nog geen oogst had gehad. De rest (die erbij in de buurt staan) vertonen nog geen tekenen van besmetting en hebben wel al (veel) rijpe tomaten gegeven.

[jos]

De meeste antwoorden zijn al gegeven.

Ik ben een fervent voorstander van 6/8 weken zaaien voorafgaand aan de gewenste uitplantdatum.(na 15 mei dus zaaien omstr 15 maart).

Had in het begin ook steeds de neiging steeds vroeger te beginnen ben echter verschillende keren teruggefloten.

Zoals Jorg zegt iele/getrokken plantjes, die bij 1 koud nachtje al het loodje leggen, kan normaliter ook nog na 15 mei.

Uiteraard hebben de vroegzaaiers dit jaar gelijk vanwege het uitzonderlijk voorjaar. Maar in het verleden behaalde resultaten zijn geen garantie voor de toekomst.

En ik kan het weten. In 1 tuin zijn ongeveer 40 van de 60 planten het slachtoffer van de aardappelziekte.

In een andere tuin staan 15 planten er nog prima bij. Onder een vergelijkbaar afdak en op beide tuinen al meer dan 4 jaar op dezelfde plek. Waar ze nu niet aangetast zijn, staan ze zelfs al 6 jaar. Verleden jaar ( in november) aangetast, en de resten gewoon op de compost. Gebruik deze compost niet bij het tomaten of aardappelveld.

Ik denk persoonlijk dat het nogal meevalt met de besmetting van verleden jaar. Je moet gewoon een beetje mazzel hebben naast een goede verzorging, en in een volkstuin kan de ziekte zich natuurlijk makkelijker verspreiden.

Zaai en uitplant moment is gewoon een kwestie van welk risico wil je accepteren en wil het weer meewerken.

[freggel]

De planten die ik tot dusver geruimd heb zijn allemaal Moneymakers, waarvan ik nog geen oogst had gehad. De rest (die erbij in de buurt staan) vertonen nog geen tekenen van besmetting en hebben wel al (veel) rijpe tomaten gegeven.

Hier kom ik maar meteen even op terug. Een rondje door de tuin en heb weer zo'n 8 planten (diverse soorten) kunnen ruimen. Ik vrees dat het voor de rest van de tomatenplanten nu ook een kwestie van een weekje zal zijn.

 

Nou stel dat we een prachtige, tomaatvriendelijke zomer hebben. Wat zijn dan de nadelen van vroeg voorzaaien buiten iele planten (de mijne zijn namelijk goed hersteld..). Gaat het dan alleen om de opbrengst of zijn er meer nadelen (of voordelen) aan dat vroeger zaaien?