frezen, spitten of niets doen?

[Thijs206]

Ik tuinier op vrij zware kleigrond, hoge grondwaterstand en slecht doordringbare onderlaag in de bodem. Met alle regen van de afgelopen weken, stond ongeveer de helft van de tuin onder 5-10 cm water.

In het najaar heb ik gemulcht met oude stalmest, volgende week is de gratis compost actie in onze gemeente en wil ik de hele tuin behoorlijk ophogen met compost (daarna ook nog verticale drainage op de natste plekken).

Nu vraag ik me af wat ik na het ophogen met compost het beste kan doen. Omdat er veel water op heeft gestaan is de grond helemaal dicht geslagen. Mijn tuinbuurman is enthousiast over frezen, het gaat diep, brengt veel lucht in de grond en werkt de compost goed door mijn dicht geslagen klei. Maar het verstoord ook het hele bodemleven, en daar ben ik niet zo enthousiast over.

Ik kan natuurlijk ook gewoon spitten, maar dat heeft ook niet het meest positieve effect op het bodemleven. Kortom, ik weet het niet precies en alle advies is welkom

[weknow]

Spitten (op klei voor de winter, zodat de vorst voor kruimeligheid zorgt) en freezen "verbeteren" de luchtigheid en doorlatendheid van de bodem voor enkele maanden op zijn best en verstoren of vernietigen het bodemleven.

 

Een goed verzorgde bodem (met een breed en goed ontwikkeld bodemleven) zorgt voor een permanente goede structuur. Dat krijg je door toevoegen van organisch materiaal, jaar na jaar verbetert het. Inwerken ervan in de bodem is nutteloos, daar komt te weinig zuurstof en is het niet effectief voor het bodemleven. Inharken/schoffelen in de bovenste 5 tot maximaal 10 centimeter kan, zelf geef ik de voorkeur aan geheel niet spitten. Als er voldoende organisch materiaal = koolstof (liefst verteerd, dus compost) inde bovenlaag zit is even harken/met de cultivator krabben of schoffelen voldoende om een kruimelig oppervlakte te hebben.

 

Ik denk dat je even geduld moet hebben. Hier (ook zware klei) was na 1 jaar een toplaag compost van 5 a 10 centimeter (+ inderdaad een drainagebuis) het probleem al volledig opgelost in een moestuin waar alle water uit de buurt naar toe stroomde. In mijn tuin , die nog steeds even laag ligt, geen poelen en riviertjes meer en na een hevige regenperiode is al het water binnen een half uur in de bodem verdwenen.

 

Je merkt het al Ik ben zeer pertinent over de onzin van spitten en freezen omdat ik steeds weer zie dat het NIETS helpt.

[sugarlevi]

Het bodemleven herstelt zich uiteindelijk wel weer, als je het niet jaarlijks helemaal over hoop gaat zitten halen. (Beetje zoals mensen, als je huis een keer afbrand/overstroomt/instort na een aardbeving dan bouw je het op, maar als dat jaarlijks gebeurt, dan ga je wel ergens anders wonen, als je inmiddels niet al bent omgekomen.)

 

Hier ook erg te spreken, over een flinke laag compost, maar ook mulch van organisch materiaal. Twee jaar geleden stond onze tuin helemaal blank en dat al in de zomer. Toen dus flink aan het ophogen gegaan, onder andere met veel compost, en in het najaar blad eroverheen.

 

En dit jaar, wow... Ik geloof dat wij een van de weinige tuinen waren waar het niet blank heeft gestaan, ik heb zelfs een schop in de grond gestoken, om te kijken of het dieper niet alsnog vol stroomde, en dat viel alleszins mee. Ik wijt het vooral aan de wormen. Daar zitten inmiddels enorme hoeveelheden van in de grond. En ook steeds meer Lumbricus terrestris, die graaft tot op 3 meter diepte gangen. Wat ook voor goede drainage zou zorgen. (Die worden trouwens steeds meer uitgezet, op onder andere golfbanen, voetbalvelden en parken, om wateroverlast tegen te gaan. Bij een Duitse voetbalclub is daar recent wel iets mee misgegaan, ik geloof dat de wormenpoepjes het veld onspeelbaar maakten)

 

Wij hebben er wel voor gekozen, om twee bedden alsnog afgelopen najaar te spitten. En misschien dat we er dit (na)jaar nog twee doen, die er nog vrij slecht aan toe zijn (daar stond het toch nog bijna blank afgelopen week). En dat is vooral wegens ongeduld. In principe is het effect van frezen en spitten tijdelijk. Maar ik zie het zo, dat als je het daarna goed onderhoudt, en het bodemleven voedt, dat die dat effect dan wel in stand houden. In plaats van beetje bij beetje voor verbetering te zorgen.

 

Dat laatste heb ik trouwens geen concrete aanwijzing of bewijsvoeringen voor, alleen mijn eigen logica en gevoel.

En als de bodem al niets is, want dichtgeslagens/slibt/anaearoob dan verstoor je er ook niet zoveel aan door het te spitten.

 

Vooral als het echt goed onder water heeft gestaan, kun je er vanuit gaan, dat er tijdelijk weinig zuurstof beschikbaar is geweest voor de bodem. Veel organismes die daar afhankelijk van zijn, zullen daar ook een flinke klap van krijgen. En veel beestjes houden ook wel van een beetje droge poten, dus die zijn ook mogelijk de nattigheid ontvlucht.

 

Mijn logica zegt dus spitten, geef die bodem wat lucht, ook om alvast wat goed uitgerijpte compost erin te werken, zodat het niet zo makkelijk meer dichtslaat. En ook weer goed afdekken met compost en ander organisch materiaal. En vooral een organische bedekking vol proberen te blijven houden. Zodat het bodemleven het spitten/frezen van jou overneemt met hun padvinderij door de bodem heen.

 

Mij lijkt frezen minder geweldig, dan spitten, of desnoods met een spitvork even loswoelen. Ik vrees voor alle wormen die dan ook verhakseld worden. En die wil je juist koesteren.

 

Als je ook nog eigen compost hebt, verdeel die dan ook een beetje over de bodem, die zit ook boordevol beestjes, misschien/waarschijnlijk meer dan de compost van de gemeente, en dat is een prima manier om de bodem te ' enten' met bodemleven.

[pippi]

Ik ga mee met weknow. Niet spitten dus.

 

Ik zit ook op zware klei, merk het ook weer nu ik een stuk gazon aan het weghalen ben. Op datzelfde gras heb ik vorig jaar een paar houten bakken neergezet, en in een ervan heb ik toen niks meer geplant, alleen karton opgelegd, mijn eigen compost eroverheen gegooid en een berg stro. En nu kan ik zonder enige moeite mijn hand diep in die aarde steken, tot ver onder het niveau van het gras naast de bak. Mijn geweldige wormen en andere beestjes hebben er in nog geen jaar tijd prachtige grond van gemaakt, en dus echt pal naast dat nu afgegraven gazon waar na elke regenbui plassen staan en waar ik gewoon blokken klei uit moest scheppen die ik klein moest hakken voor het enigszins bruikbaar was als grond voor elders in de tuin. Ik vind het echt heel bijzonder en ik doe echt nooit meer iets anders om de bodem te verbeteren dan a. beschermen tegen weersinvloeden door mulchen en b. zoveel mogelijk compost en ander organisch materiaal erop.

 

Behalve om de rest van dat pokkegras weg te halen ga ik dus ook echt nooit, nooit meer spitten. Het lost helemaal niks op, je vernielt nuttige schimmels en je hakt je wormen doormidden, en het enige wat je ermee bereikt is pijn in je rug en dooie grond.

[Thijs206]

Dan wordt het een goede laag compost aanbrengen en die met een hark of drietand ligt inwerken in de toplaag.

Bedankt voor jullie advies

[Dirk Dijkstra]

Ik ben vrijwilliger op een schooltuincomplex in Haarlem. Er tuinieren meer als 200 kinderen, in de 1e week van april beginnen de lessen.

De tuin is vorige week gefreesd en geroteerd. Helaas hebben we op het complex heel veel last van kweek. Vooral als de temperatuur gaat stijgen vliegt het de grond uit als het ware. De kinderen hebben slechts 1 uur per week tijd om te tuinieren. Gelukkig hebben ze p.p een stukje van slechts 5x1 mtr. maar ook dat is nog best lastig om schoon te houden. Schooltuinbegeleiders hebben zelf ook een tuintje op het complex. (een stukje van 11m2 p.p)

Dat heb ik afgelopen 2 dagen intensief 'schoongemaakt'. Anderhalve steek diep spitten, geen sinecure dus. Er kwamen 6 volle emmers kweek af!!!!!

Maar als je het niet doet heb je het hele seizoen last van kweek en het belemmert ernstig de groei van je groenten.

Dus ik kan nu echt starten en nu maar hopen dat het dit jaar een beetje meevalt met kweek.

 

groet Dirk.

[loes]

met frezen verspreid je alle wortelstukken. lijkt me dat je kweek dan alleen maar erger gaat worden?

[weknow]

Dat is ook wat ik zie gebeuren, Loes. Freezen is wortelonkruiden verspreiden. Zeker kweek, maar ook zevenblad, distels e.d.

 

Heb veel met kweek te maken in het nieuwe, nog vrij open, stuk van de bostuin (voormalige landbouwgrond) waar langzaam een grote gemengde fruitwei ontstaat. Mijn favoriete aanpak is de grond te verbeteren met veel organisch materiaal, waardoor de klei veel losser wordt en kweek vrij gemakkelijk uit te trekken wordt (in de zware klei is het onmogelijk vaak om in de grond te komen, laat staan de kweekwortels uit een massieve kluit te halen).

Het is wel een zaak van lange adem. Aanvankelijk gaat ze harder groeien (organisch materiaal is ook voedsel) maar ze wordt relatief makkelijk uit te trekken en andere planten nemen geleidelijk de regie over...gaan steeds meer de resterende/verzwakte kweek overgroeien...kweek is vooral sterk op compacte grond die (machinaal) bewerkt wordt...ik denk ook een soort kolonisator onder die omstandigheden.

[permanatuurtuin]

Ik ben ook geen echte voorstander van spitten en vooral omdat je snel de wormen dood. Toch heb ik dit jaar ervoor gekozen om stukje beetje bij beetje te spitten. Hierdoor wordt niet alles in één keer gedaan (ik zit op löss / lijkt op klei). Ik moet langzaam aan 700m2 moestuin omspitten. De stukken met bladgroenten spit ik heel ondiep en de stukken met wortelgroenten 1 steek diep met een mestvork. Op deze manier dood ik niet alles. verder wil ik niet alle oppervlakkige grond in de grond werken, zodat het bodemleven in de bovenste laag gewoon aanwezig blijft. Voor veel groenten heb je mineralisatie nodig om tot goede groenten te komen en verder moet de grond bacteriedominant zijn, wat gemakkelijker is wanneer je de grond roert.

 

Vorig najaar was het hele perceel nog weiland en ik heb in het najaar over het hele terrein worteldoek gelegd. Gelukkig is het meeste gras dood. Dit jaar zal nog een rommeljaar worden, omdat helaas niet al het gras dood is en er vast en zeker nog stukken enigszins zullen herstellen. Ik ga het organisch stof gehalte van de bodem ook langzaamaan verhogen.

 

In het voedselbos doe ik natuurlijk niks spitten hier laat ik langzaam aan andere kruidachtige de grassen hier en daar weg concurreren. Verder wil ik de stukken niet meer dan 1-2 keer per jaar met een zeis maaien.

[Dirk Dijkstra]

Begrijp me goed, ik ben geen voorstander van freezen. Maar als je in het vroege voorjaar niet freest ben je het hele voorjaar bezig kweek te verwijderen. Het is een vrij nat terrein( dik 1500m2!!) de grond is ingeklonken en de kweek is zeer lastig te verwijderen. Daarnaast zijn het kinderen uit groep 6, zonder enige ervaring. En de vrijwilligers komen ook niet toe aan kweek trekken, die hebben het druk met lesgeven. Dus het blijft letterlijk en figuurlijk aanmodderen. Vooral de 1e lessen wijzen wij de kinderen erop dat ze zoveel mogelijk het kweek moeten uittrekken, maar niet elk kind volgt die raad op. Jammer natuurlijk, vooral na de 6 weken schoolvakantie heeft het kweek veel gewassen volledig overwoekerd. Maar och de kinderen vinden het zelf niet zo heel erg hoor. Als ze maar lekker een uurtjes bezig zijn en zo nu en dan wat groenten en bloemen mee naar huis kunnen dan is het tuinseizoen al geslaagd. En.................dat geldt dan natuurlijk ook voor de vrijwilligers.

 

Dirk.

[loes]

klopt dat je dan waarschijnlijk een hele tijd bezig bent met kweek verwijderen. maar als je alles stukje voor stukje goed weet te verwijderen en voorkomt dat alles weer wordt verspreid (zoals gebeurt bij het frezen) dan komt uiteindelijk wel een einde aan de kweek.

 

nu hou je het kweekgras in stand door te frezen. het is tijdelijke symptoombestrijding maar het blijft elk jaar opnieuw aanmodderen.

bij een grond zo nat en ingeklonken is zoals je hier beschrijft dan is frezen ook enkel symptoombestrijding. het lijkt tijdelijk luchtiger maar de oorzaak wordt niet aangepakt.

 

wanneer het allemaal niet te behappen is dan is het stuk misschien te groot voor het doeleinde? groter is niet altijd beter. ook van een kleiner stukje kunnen kinderen wat groenten en bloemen mee naar huis nemen. ik vind 5x1m eerlijk gezegd een behoorlijk stuk voor een +-10jarige die maar 1 uur per week kan tuinieren. (ik had als basisscholier thuis een eigen moestuintje)

 

kan me goed voorstellen dat alle kweek verwijderen voor vrijwilligers teveel werk is. misschien is de grond afdekken en zoiets als de makkelijke moestuin(1,20x1,20 per persoon) voor jullie een oplossing? de grond afdekken, bakken maken en vullen met schone grond+compost is ook een hoop werk voor vrijwilligers. maar dat gaat uiteindelijk gigantisch veel werk schelen.

 

Er zijn vast nog veel meer dingen te bedenken die kunnen helpen. maar ik weet niet of je hierop zit te wachten?

[pippi]

Begrijp me goed, ik ben geen voorstander van freezen. Maar als je in het vroege voorjaar niet freest ben je het hele voorjaar bezig kweek te verwijderen. Het is een vrij nat terrein( dik 1500m2!!) de grond is ingeklonken en de kweek is zeer lastig te verwijderen. Daarnaast zijn het kinderen uit groep 6, zonder enige ervaring. En de vrijwilligers komen ook niet toe aan kweek trekken, die hebben het druk met lesgeven. Dus het blijft letterlijk en figuurlijk aanmodderen. Vooral de 1e lessen wijzen wij de kinderen erop dat ze zoveel mogelijk het kweek moeten uittrekken, maar niet elk kind volgt die raad op. Jammer natuurlijk, vooral na de 6 weken schoolvakantie heeft het kweek veel gewassen volledig overwoekerd. Maar och de kinderen vinden het zelf niet zo heel erg hoor. Als ze maar lekker een uurtjes bezig zijn en zo nu en dan wat groenten en bloemen mee naar huis kunnen dan is het tuinseizoen al geslaagd. En.................dat geldt dan natuurlijk ook voor de vrijwilligers.

 

Dirk.

 

Kan me goed voorstellen dat je het voor die schooltuintjes zo simpel mogelijk wil houden, en wat mot, dat mot dan maar.

 

Maar als ik jou was zou ik eind van dit seizoen kinderen en vrijwilligers mobiliseren en overal een laag karton, compost en stro op gooien. Dan ben je van een heel groot deel van het onkruid af aan het begin van volgend seizoen, en het zal minder terugkomen omdat de structuur van je grond veranderd (en verbeterd!) is. Worteldoek (of landbouwplastic, dat zie ik ook hier en daar liggen) zou ik zelf niet doen omdat ook je wormen en andere bodembeestjes dan dood gaan. Je bent dan ook wel van je kweek af, maar je bodem is - is mijn ogen - niet beter geworden. Ik zweer echt bij die combi van karton, compost en stro. Het enige nadeel vind ik dat zaadjes die in het stro zitten wel vrolijk gaan kiemen, maar die zijn heel herkenbaar en zijn makkelijk uit te trekken.