Sint Jansui nu (september/oktober) planten?

[permanatuurtuin]

Ik heb mijne geoogst en laten drogen. Wanneer moet ik ze weer poten? Ik heb gelezen dat je hem half augustus poot. Ik had toch een paar rotte, maar over het algemeen ben ik tevreden. Ik wil een leuke rij zetten, zodat ik ze op verschillende manieren kan oogsten (bv. ook meer als bosui).

[dizid]

Vandaag de 18 bolletjes die ik in oktober 2017 had geplant, geoogst.

 

Niets verrot, in totaal 58 uitjes, grotere en kleinere.

 

Plan is om er 1 of 2 op te eten en de rest te laten drogen en over een maandje weer uit te planten.

 

Toch twijfel ik: het zijn nu levende plantjes met wortel en al, misschien zet ik ze straks al wel weer in de aarde

 

[roeier]

Dat ziet er goed uit! Het loof is zelfs nog groen.

 

Ik ben van plan mijn uitjes dit jaar wat later te zetten. Ik krijg altijd 20+ uitjes per gepoot uitje, kleintjes, maar ik heb liever minder en dan wat groter. Ik heb eens iets gehoord van als je later poot splitst het zich minder. Ik zag bij een buurvrouw die ik wat teentjes had gegeven dat het zich minder had gesplitst en nu bij Dizid ook. 58 teentjes van 18 potertjes, dan zitten er maar ~ 3 in een trosje. Ik kan zo van de foto niet aflezen of een gemiddeld uitje nou ook echt groter is, maar dat moet haast wel.

[Luig81]

Als het met St. Jansuien net zo is als met andere bollen zijn de bollen voor volgend jaar al aanwezig (tussen iedere rok 1)

Door langere ''droge'' bewaring sterven de zwaksten af en krijg je minder bollen die doordat ze meer ruimte hebben groter kunnen groeien

Misschien dat ruimer poten ook grotere uien ten gevolg heeft zonder in getal in te boeten

[dizid]

Kleine update:

Ze zijn gruwelijk lekker!!

Rauw kan zelfs heel goed, zoals roeier schreef, op een boterham met kaas.

 

Heb 1/3 direct weer uitgeplant na t opgravrn, en de andere ca. 40 hebben liggen drogen en gaan eind augustus weer 'onder de wol'.

 

Een aantal vrij grote hebben zich nog gesplits terwijl ze lagen te drogen

[koolrabi]

Ik wil de St.Jansuitjes o.a. in een grote ton poten. Is een plantafstand van 20 cm voldoende? En bemest je ook extra bij het planten of kun je volstaan met compost toe te voegen aan de grond, waar hiervoor bonen en daarvoor aardappels in stonden. Ik wil graag advies. Ik wil ook binnenkort in de volle grond poten zodra er plaats is. Ik ben benieuwd wat het wordt.

[dizid]

@koolrabi,

 

Beetje late reactie, maar enfin.

20 cm is volgens mij zeker voldoende afstand, mits je ze het volgende seizoen oogst en eet betzij weer uitplant omdat ze dan met meerdere bolletjes te dicht op elkaar komen.

Hier groei ik op leem, dus geen probleem met rot, maar als de berichten van o.a. @roeier goed begrijp, kun je op klei mogelijk wel rot krijgen.

Dus ipv compost zou je kunnen overwegen om zand toe te voegen, maar ik heb hier geen ervaring mee. Of compost én wat zand

 

Succes

 

Op de foto st Jansui begin januari in zuid-Noorwegen. We hebben al flink wat vorst gehad.

 

[roeier]

Dat is een mooi winterplaatje!

Bij mij is alleen eind Nov, begin Dec even wat vorst geweest, sindsdien heerst de moesson.

 

Met rot is hier op de klei ook nauwelijks een probleem geweest, het is alleen wel zo dat iedere plant die op het einde van het seizoen loopt kwetsbaar wordt voor alles wat er maar vat op kan krijgen.

Ik heb iets later gepoot, sommigen pas in Oktober, niet lang voordat het beduidend kouder werd, dus de groei van het loof is nog gering (5 plantjes op deze foto):

 

 

Over knoflook ben ik weleens tegengekomen dat de tenen in de oksels van de bladeren groeien, en dat meer loofontwikkeling voor de winter dan tot meer tenen kan leiden. Gebeurt niet altijd, omdat er ook andere bladeren uit de oksels van bladeren kunnen groeien.

Maar ik neem aan dat minder loofontwikkeling voor de winter toch de kans op een hoop kleintjes doet afnemen, en dat je eerder een geringer aantal grote krijgt, wat ik liever zou willen. Sjalotten en knoflook zouden zich weleens hetzelfde kunnen gedragen in dit opzicht, dus beide heb ik vrij laat gepoot. Ik ben dus benieuwd of ik het verschil merk, straks in het late voorjaar als het op oogsten aankomt.

Ik denk wel dat ook het weer een rol speelt, en dat bij meer kou een allium zich langer op de wortelontwikkeling richt, minder op het loof, en dat ook dit tot minder tenen of bolletjes leidt. Van knoflookbollen die zich minder splitsen in een zeer koud klimaat kom ik wel anekdotische aanwijzingen tegen. Dat zou dus volgens mij ook kunnen gelden voor St Jans-uien in Noorwegen... Dit blijft wel een beetje getheoretiseer van mijn kant, afgaande op wat brokstukjes info hier en daar. Hopelijk weet ik iets meer aan het einde van dit seizoen.

De Friese teler waar ik mijn St Jans oorspronkelijk vandaan heb pootte ze al begin Augustus. Maar hij verkoopt ze wel per stuk, als pootgoed. Misschien dat ik op een andere pootdatum uitkom als ik van consumptie uit ga.

 

Dit zijn nog wat St Jans plantjes die minder laat zijn gepoot, ergens in September dacht ik. Het loof is verder.

Mijn grond is niet mooi, maar alliums zet ik ook vaak op mijn slechtste stukken; die kunnen daar nog wel wat mee.

 

[roeier]

Mijn test ga ik nu duidelijker in beeld brengen. Doel is om de ontwikkeling van de sjalot te begrijpen, en zicht te krijgen op hoe de plantdatum het uiteindelijke resultaat beïnvloedt. Alle foto's hieronder zijn van vandaag.

Tot nog toe plantte ik St Jans vrij vroeg, in Augustus al. De plant maakt dan vrij veel loof aan, nog voor de winter. Zoals bij deze het geval was:

 

Maar mijn meeste St Jans hebben minder loof, omdat ik later heb gepoot, sommigen zo laat als half Oktober.

Deze heeft maar een stuk of 5 scheuten gemaakt:

 

Sommigen maar 4 of nog minder:

 

 

 

Ik kan ook merken dat de gesteldheid van de grond een rol speelt, want zeker dat plantje op de laatste foto is er niet als één van de laatsten ingegaan, maar daar lijkt veel maar half vergaan materiaal te zitten inplaats van fatsoenlijke grond; daar zal niet veel voeding zitten.

 

Maar het moet haast wel zo zijn dat iedere scheut die je nu ziet een uitje op gaat leveren. Dus minder scheutjes, minder uitjes, maar meer voeding per uitje, dus hopelijk grotere uitjes. Maar hoe groot ze echt kunnen worden weet ik niet.

Ik denk dat er vanaf nu wel wat mest bij kan. Voor grote sjalotjes moet je volgens mij niet bij het poten voeding geven, maar wel na de winter als dan de groei er weer in komt.

 

Ik heb wat kiezelsteentjes bij sommige planten gelegd om het aantal scheuten niet uit het oog te verliezen - ik weet niet zeker of dat aantal wel gelijk zal blijven vanaf nu. Dit plantje heeft nu 4 scheuten gemaakt:

 

Er zijn meer herfstsjalotten. Ik heb een stuk of wat grijze gekregen van Ciska, maar ik merkte dat die veel trager op gang kwamen. Tezelfdertijd ongeveer als de St Jans in de grond gedaan, maar ze begonnen pas in Januari uit te lopen. Dan denk ik dat je altijd een geringer aantal scheuten en dus uitjes krijgt. Dit is zo'n grijze sjalot:

[aseel]

Hoe kom ik aan sint jans ui eigenlijke?

[roeier]

In deze tijd zijn ze er niet. Ze zijn ook alleen als pootuitje te krijgen, want zijn, net als knoflook, steriel.

Dus dan moet je van de zomer beginnen rondkijken, Tuinen van Weldadigheid, Leven van het Land, Vreeken... of ruilen op een moestuin-forumdag. Een doorsnee zadenwinkel heeft dit niet.

[koolrabi]

Ik heb de St Jans uitjes in de tweede helft van oktober geplant, die in de ton (foto 1) iets eerder dan die in de volle grond (foto 2). Dit zijn ze nu:

 

1.

 

2.

 

Ik ben benieuwd hoeveel uitjes er komen. Ik kan de scheuten nog niet allemaal zo heel duidelijk zien. Ik zal ze binnenkort ook wat voeding geven.

[dizid]

Als je st. Jansui wilt vermeerderen, laat ze dan niet drogen maar plant de individuele bolletjes met wortels meteen weer op een nieuwe, ruimere plek. Als je wel eerst laat drogen heb je circa een half jaar groeivertraging omdat ieder droog uitje eerst weer een wortelstelsel moet aanmaken.

 

Vorig jaar juli geoogst en een gedeelte 2 maanden laten drogen (Groep A) alvorens terug te planten. Een ander gedeelte direct uitgeplant (Groep B)

 

Zie het verschil vandaag op de foto's.

 

[roeier]

Alles wat ik heb gepoot is wel eerst 'gedroogd' in die zin dat de uitjes na de oogst een tijd hebben gelegen en de wortels door verdroging verdwenen zijn. Het is wel gebruikelijk om zo met Alliums om te gaan, als de uitjes zelf maar niet uitgedroogd zijn.

St Jans-uitjes zijn trouwens slecht bewaarbaar; na een paar maanden beginnen ze te verschrompelen. De uitjes die ik pas in Oktober heb gepoot zien er nu wat klein uit, ik vermoed dat de pootuitjes zelf wat te veel ingedroogd zijn geweest. Wat ik in September heb gepoot ziet er veel beter uit.

 

Vorig jaar heb ik één pol helemaal laten staan. Stel je een cluster van zo'n 20 uitjes voor, waarvan ieder uitje nieuwe scheuten maakt. Dan krijg je dus dit:

 

Niet te onderscheiden van bieslook. Zo kun je St Jans prima als alternatief voor bieslook gebruiken volgens mij. Bieslook laat je altijd gewoon staan, en als je St Jans-ui laat staan krijg je dus eenzelfde soort effect.

 

Als je uitjes er individueel uithaalt en dan direct opnieuw poot zul je meer groen krijgen (in vergelijking met langer wachten). Het lijkt me dat je teelt dan meer richting de stengel-ui gaat. In Nederland wel tenminste, het kan natuurlijk zijn dat in een kouder klimaat de groen-ontwikkeling in het koudere deel van het jaar veel minder is en dat je teelt anders uitpakt.

[dizid]

Roeier,

 

Bedankt voor je leuke foto van die st Jans - bieslook

 

Vorige week een aantal kluitjes opgesplitst, 9m te zien wat het verschil wordt. Er zaten rondom 1 plant soms wel 10 wormen.

 

1 bol, vorig jaar juli met wortels uitgepoot:

 

Opgesplitst:

 

Wormen!

[mastert]

Leuk om te lezen, en zien allemaal. Dank u professor Roeier, mooi om alles duidelijk op een rijtje te zien. Ik had mijn st.jans uitjes helemaal vergeten, en dus pas in oktober of zoiets, verdroogd er in gedaan. Groeit best wel aardig, ongeveer als de 4-6 blaadjesexemplaren bij Roeier. Ga zeker ook proberen om ze de volgende keer in de grond te houden. Dat heb ik al gedaan met knoflook, die verleden jaar niet optimaal gegeroeid was. Gebruik ik de hele winter door als een soort bieslook. soms ook met mini worteltje. Had ik ooit gezien op youtube. Andere moestuiniers, en familie waren er ook blij mee. Ik wil dit ook gaan doen met sjalotten. Ik denk ook de st.jans uitjes, en sjalooten te gaan gebruiken als lente uitjes. Wit en groen samen.Wat ik fijn vind, dat je dan ook in de winter "groen" in je dieet hebt. En ook wit/geel met weer andere samenstelling van voedingsstoffen. En in de zomer, de bloemen met al hun verschillende kleuren. Dus ook weer wat andere stofjes. Sowieso, volgens onderzoek is de knoflook een van de gezondste groentes, dus dat zal ook wel voor andere alliums gelden. Geweldig, en zo makkelijk! Met alliums kan je best wel veel doen, mijn probleem is vooral onthouden wat voor soort het is.

[roeier]

Sinds ik de stelen heb geteld, 28 Februari, hebben de St Jans-plantjes inderdaad geen nieuwe stelen bijgemaakt.

Dus ik tel nog altijd 4 stelen bij een plant waar ik toen 4 steentjes heb neergelegd:

 

Dat is een opmerkelijk verschil met de grijze sjalotten (geen St Jans dus) die veel later op gang kwamen en sinds 28 Februari nog behoorlijk wat stengels hebben bijgemaakt, ik heb niet precies geteld, maar ik gok op een verdubbeling:

 

Beide zijn herfst-sjalotten, maar de verschillen in ontwikkeling zijn vrij duidelijk.

 

Voor de St Jans-uien is de bolvorming nu zo'n beetje begonnen. Ik ben benieuwd hoe groot de uitjes uitvallen nu ik er minder heb per plant.

De dikste stelen gaan in doorsnee een beetje de richting op van een 10 eurocent muntje, en volgens mij is dat dikker dan wat ik afgelopen jaren had:

[roeier]

Voor de detail-freaks: ze maken toch nog wel wat stelen bij. Uit dezelfde rok zie je dan een extra scheut komen.

Als je de uitjes dan ver na de oogst ontrafelt zul je zien dat af en toe een ui zich heeft opgesplitst.

De witte vlekjes die je op de stelen ziet zijn het gevolg van hagel, neem ik aan.

 

[Makrima]

Interessant om te volgen; leuk onderzoek.

Ik heb een bos Sint Jans uitjes een week of 3 geleden gekregen van iemand en deze ligt in de garage te drogen. Zijn een soort van knoflookteentjes. Ik had ze eerst in de grond gezet maar dat sloeg totaal niet aan dus toen een week later er maar uit gehaald en te drogen gelegd.

Kan ik die binnenkort al in de grond zetten? En dan uitgedroogde wortels en loof afknippen en dan met alleen het kontje in de grond?

[roeier]

Hoi Makrima, als je ze even langer laat drogen blijft er van het loof en wortels vanzelf weinig meer over, wat er dan nog aan zit trek je er zo af. Inderdaad gewoon met het kontje in de grond drukken, net als een gewoon plantuitje.

 

St Jans-uitjes zijn slecht bewaarbaar, daardoor kun je niet lang wachten met poten; ze verschrompelen mettertijd. Maar vroeg poten heeft als nadeel dat de loofontwikkeling ook vroeg op gang komt, en dat betekent meer steeltjes, resulterend in meer uitjes, maar allemaal van klein formaat - knoflookteentje-formaat. Het is mooier om uitjes de krijgen met een doorsnee van 2½ - 3 cm of zo, dat werkt plezieriger, en dat kan zeker met St Jans, groter zelfs nog wel, maar dan moet je later poten, tweede helft September bijvoorbeeld. Maar dan moet je uitjes hebben die ook later zijn gerooid; rooien in Juli en herplanten in September is te doen, maar die van jou zullen begin of half Mei al zijn geoogst, dus die blijven niet goed tot September. Waarschijnlijk moeten ze er in Juli al in. Hou er een oog op; als ze beginnen uit te lopen of je merkt een begin van verschrompeling kun je ze er beter in doen.

Dan kun je volgend jaar proberen een gedeelte wat later te oogsten, zodat dat je nieuwe plantmateriaal wordt, waarmee je dan naar een beter formaat kunt toewerken.

[Makrima]

Okee super advies en ja ik zag aan jouw onderzoek al dat hoe vroeger in de grond hoe meer loof en kleiner de ui.

Ik ga ze dan nog even verder laten drogen tot het loof afgestorven is en dan in juli in de grond. Ik heb wel veel teentjes dus kan er een paar in augustus doen. En dan volgend jaar een paar inderdaad later uit de grond zoals je aangeeft. En met het kontje in de grond; dankjewel !!

[permanatuurtuin]

Bij mij gaan veel planten bloeien. Dan zijn de uitjes niks meer waar toch, of valt het mee bij deze soort? Ik vind de uitjes toch weer aan de kleine kant en vraag mij af of je echt iets hebt aan het uitje. Ik moet ze nog als bosuitjes oogsten, maar echt teer zijn ze dan ook weer niet. Ze zijn ook niet echt groot.

[roeier]

Even een foto om de grootte van een uitje te illustreren - dit zal mogelijk een oog-opener zijn:

 

 

Sommige uitjes lijken op een doorsnee van zo'n 4 cm uit te komen. 2½ - 3 cm is al leuk voor een sjalot, met 4 cm doen ze mee met gewone uien!

 

Als er minder uitjes in een groepje worden gevormd, wordt de maat per ui aanzienlijk groter, maar wat ook goed is om te weten is dat ze dan ook veel later strijken.

De 'bieslookpol' die ik had is al lang gestreken, dit is een foto van een paar dagen terug:

 

Het moet een kwestie zijn van minder voeding per uitje waardoor ze eerder aan hun eind zijn.

Ik heb die pol gelicht, het zag ook niet echt gezond meer uit:

 

Dat was dus een pol die ik in zijn geheel onaangeroerd heb gelaten vorig jaar. Vandaar het grote aantal uitjes. Ik had veel bloemetjes verwacht, maar ik geloof niet dat dat er in zat; de uitjes lijken elkaar te verdrukken en weg te rotten. Sint Jans is misschien toch niet zo geschikt voor verwildering.

 

Dit zijn een paar van mijn 'gewoon' voor de uitjes geplante pollen vandaag, die zien er nog prima uit:

 

 

Daar zitten misschien maar een stuk of 5 uitjes per groepje, en dan blijken ze dus veel langer mee te kunnen. Ik zie nog geen bloemstengels gevormd worden trouwens, dat zal dan ook wel later gebeuren.

Volgens mij heeft de vorming van bloemstengels weinig effect op de uitjes, de bloemstengels komen niet rechtstreeks uit de toppen van de uitjes voort, alhoewel ze wel een rok delen met een uitje. Ik denk dat de uitjes er alleen iets minder voeding door krijgen, doordat de bloemstengel daar natuurlijk ook voor concurreert.

 

De smaak van een Sint Jans-ui vind ik hetzelfde als die van grijze Franse sjalotten, ik heb ze gisteren beide geproefd om te vergelijken en ik merkte geen onderscheid. Ze zijn visueel wel makkelijk te onderscheiden en anders dan de St Jans kan de grijze sjalot wel lang bewaard worden. Dat is dus gelijk een tip voor mensen die de St Jans lekker vinden, zoals ik zelf: neem ook die grijze sjalot er bij, want als de St Jans al begint te verschrompelen gaat die grijze sjalot nog maanden mee.

[Makrima]

Waar haal je de grijze sjalot? Ik heb er nog nooit van gehoord.

[dizid]

St. Jansui oogst na het drogen:

 

Éen plant had 39 bolletjes: