Compost voor een gezonde en vruchtbare tuin

Ook op dit forum is moestuinieren met compost om een uitstekende bodemvruchtbaarheid te bereiken en om zo ecologisch mogelijk te tuinieren niet zo vanzelfsprekend. Als ik vertel over hoe en waarom ik compost gebruik als voornaamste (bijna enige) bemesting en niet spit, omdat ik er intussen van overtuigd ben, zo de best mogelijke resultaten te kunnen behalen (gezonde gewassen, goede opbrengsten en met zo weinig mogelijk, liefst geen, schade aan het milieu) dan is er veel reserve en soms duidelijke afkeuring in de reacties.

Het gaat natuurlijk niet om gelijk hebben of gelijk krijgen. Als mijn inbreng onzinnig is, niet klopt of niet zo reëel, dan zou ik wel gek zijn om er aan vast te houden. Maar een andere manier van werken en denken moet ook wennen. Vraagt uitleg en onderbouwing en vooral ook ervaring ermee opdoen voordat je echt conclusies kunt trekken over wat "beter" is. Bovendien is ook bij nieuwe methoden van moestuinieren, waarin compost een centrale rol speelt en het gaat om een vruchtbare en levende bodem, de ervaringen en inzichten soms nog wat verdeeld en is er veel nog niet gekend. Toch is het een duidelijke weg die zich aftekent, ook in de beroepslandbouw en niet alleen in de "alternatieve" hoek, waarin nieuwe en onderbouwde inzichten (naast allerlei vragen die er ook nog zijn) al tot goede resultaten leiden en voor grote problemen waarvoor "de landbouw" zich gesteld zag goede oplossingen lijken te zijn.

In dit topic wil ik in een reeks bijdragen proberen om die veranderende richting wat concreter te maken voor de moestuin van de liefhebber. Hoe? Door achtergrondinformatie te geven en over ervaringen te vertellen.

Hoe kun je met (alleen/voornamelijk) compost een goede en gezonde moestuin creëren en waarom is dat zo? dat is waar het om draait. En waar dat discussie oproept of vragen...laat maar komen!

Ik begin met een informatieve link. Naar een PDF-document op de website van de Vlaamse Bodemdienst (een overheidsinstelling die landbouwers voorlicht en adviseert). Dat zijn geen groene drammers of wereldverbeterende dromers, waar je mij misschien voor aanziet , maar mensen die op basis van wetenschap ondersteunend zijn voor de landbouw-economie...want boeren moeten er hun geld mee verdienen en een gezonde en winstgevende landbouweconomie is belangrijk voor een land.

Je zult hopelijk merken hoe allerlei informatie en inzichten die ik gebruik ook hierin intussen al heel gewoon zijn en geeft je alvast een idee welke enorme betekenis compostgebruik voor je moestuin heeft!

http://www.vlaamsbrabant.be/binaries/publicatie-aan-de-slag-met-compost-bro-2014_tcm5-93361.pdf

Een goed plan om dit onderwerp wat dieper uit te spitten

Zelf heb ik een stuk moestuin nu 3 jaar niet gespit, en een à twee x per jaar voorzien van een laagje compost. Ik heb compost met kippenmest.

Het eerste jaar was de opbrengst matig.

Dit jaar groeiden de aardappels er al redelijk..en de boerenkool groeit goed. Het onkruid is er minder dan op mijn andere moestuindelen.

Is inderdaad een interessante discusie . Wat ik meestal om niet te zeggen altijd mist is in deze discusie over welke compost men spreekt.

Groen compost zou minder voedingstoffen bevatten dan GFT compost .

Zo haalde bloemmisten een 50 jaar geleden de compostlaag uit de naaldbossen hier in de buurt in de winter om dan later te gebruiken als potgrond . Waar later in de purre vorm de planten in geplant werden .

Persoon A : gebruikt pure groencompost .

Persoon B : gebruikt verrijkte groencompost (uitwerpsels van zijn dieren gaan ook naar composthoop )

Persoon C : gebruikt ook pure groencompost maar 1 maal in rotatie van kweekvakken brengt hij geteerde stalmest toe voor de winter, bewerking doet hij zelfde.

Is verschil tussen B en C niet kleiner dan tussen A en B terwijl persoon C wel bewust mest toevoegd elk jaar een deel van de tuin.

Top idee Weknow! Ik ga je met grote interesse volgen... bedankt al voor de eerste link.

Aan de hand van je reacties op het onderspitten van groenbemesters laatst, liep ik met het idee om je te vragen of je evt wat interessante info had, maar ik kon het niet concreet krijgen en ben ook met veel andere dingen/info bezig buiten het moestuinen. Het weerhield mij om je te vragen. Maar nu kom je er zelf al mee, leuk!

Bij het hoveniersbedrijf waar ik werk zijn we dit jaar begonnen met tuinen afdekken met compost, wanneer de klant dat wil na uitleg van de werking ervan. Vanuit alle info die ik heb gelezen ben ik 100% overtuigd van de voordelen van compost als bodembedekking. Ik mis alleen nog de praktische ervaring van enkele jaren er mee werken, die jij wel hebt, vandaar dat ik je met interesse zal volgen hier.

Groeten.

Leuk hoor weknow. Helemaal goed

Zelf een groot compost-liefhebber; het is mijn eigen geproduceerde goud voor de tuin. Alleen ben ik geen gelovige in iets en spit ik wanneer ik spitten wil en zijn er ook teelten waar ik helemaal geen compost bij gebruik ( is ook wel wat lastig hoor om een beetje forse moestuin te voorzien van eigen compost )

Ik spit niet zo heel veel meer, maar zou eigenlijk niet weten waarom ik niet zou spitten. Ik doe dat wel wanneer ik dat wil en nodig acht. Er kleven ook echt voordelen aan ( soms ) en is bij mij erg teeltafhankelijk.

zolang niets moet en een heleboel ruimte aanwezig blijft voor mogen, ben ik een en al oor weknow !

dank voor de link

(heb net ontdekt dat ik een mengsel van groen- en gftcompost maak en dat ik maar wat gok met de verhouding groen-bruin en dat ik de bak te weinig keer... )

(ps off-topic: in google chrome kan ik de pdf niet opslaan ; hij zegt "mislukt-verboden" met internet explorer kan ik wel gewoon opslaan )

Dan ook off-topic: verander dan de naam bij het opslaan als in bijvoorbeeld compost. Dan lukt het wel. Het blokkeren heeft met de bestandsnaam te maken.

Ik ben al jaren een Seifert-adept. Ik weet dat er meer wegen naar Rome leiden, maar waarom een eenmaal ingeslagen weg verlaten als het voor mij perfect werkt?

Wel gaan we dit jaar een kwart van de moestuin bedekken met houtsnippers, het "back to Eden"verhaal heeft mijn aandacht gevangen en nu wil ik er iets mee. Het religieus sausje dat de meneer in kwestie er bij serveert heb ik niet zoveel mee, volgens mij lukt dat hele gedoe ook wel zonder hulp van boven, we zullen zien.

Leuk om te horen dat composteren effectief helpt.

Echter wel teleurgesteld dat alleen met compost men toch niet de ideale bodem bekomt en men mineralen nog moet toevoegen (pagina18). Welke mineralen zal waarschijnlijk afhangen van soort ondergrond,... maar daar mocht men toch wel duidelijker in zijn, ik heb nu geen echt idee welke mineralen men toevoegd (in hun specifiek geval). Anders zou je ook kunnen kijken of men via andere methodes of planten deze mineralen kan stimuleren of composteren of ....

Ha, ha....Nu heb ik nog eigenlijk niets verteld en zijn er al 7 reacties. En op een aantal zou ik willen reageren.....maar dat doe ik liever pas echt na een samenhangend verhaal omdat het anders discussie/gesprek over details wordt, zonder overzicht. En dat overzicht vind ik nodig, stapje voor stapje, ook vanwege een PB dat ik van HenkG kreeg enkele weken geleden en dat de aanleiding is voor dit topic. Ik zou willen proberen om, gebruik makend van de kennis en ervaring die ik tot hiertoe heb (en ook nog een aantal vragen en onduidelijkheden, waarover ik nog geen duidelijke of harde informatie heb) een soort praktische en met relevante kennis onderbouwde handleiding te maken, hoe je met compost op een ecologische manier een goed opbrengende moestuin kunt laten draaien.

Ik reageer even kort alvast, omdat reageren ook serieus nemen is.

@ Appelvrouw. Leuk dat je meteen al vertelt over jouw ervaringen en aanpak!

- Wat ik me weer realiseerde uit wat je vertelt, is dat je de hele geschiedenis van je tuin moet incalculeren om een goede inschatting te kunnen maken van hoe ( o.a. voedzaam) je bodem is. Ik denk dat je al flink langer in je moestuin bezig bent en mogelijk ook eerder al allerlei dingen gedaan die bijdroegen aan de gezondheid van je bodem.... Om het anders te zeggen: 3 jaar geleden was niet helemaal punt 0, vermoed ik.

- Wat nog moeilijk in te schatten is, is in hoeverre de matigere of betere groei van je gewassen in verschillende jaren het gevolg is van wat je al eerder deed in je tuin, het korte-termijn-effect van de compost of een gevolg van een al opgebouwde levende bodem/bodemvruchtbaarheid.

@ Waaslander. Jouw reactie is voor mij aanleiding om heel snel in te gaan op "soorten compost" en wat dat uitmaakt. Ik was daar gisteren aan begonnen, maar bedacht toen dat ik eerste wat moet vertellen over mijn insteek: Hoe ik ertoe gekomen ben om in te willen zetten op een levende bodem die ik met rust laat en probeer te voeden (met vooral compost) om ze vol leven en daardoor ook vruchtbaar te maken. En dan ook iets meer over mijn bronnen daarvoor. Die 2 onderwerpen zullen hierna mijn eerstvolgende bijdragen worden aan dit topic. Dus ik kom er nog op terug. (Schrijven kost tijd...kan vanavond zijn, maar ook over enkele dagen

@ Castenada. Ik zal mijn best doen om informatiebronnen te delen en ook te vertellen wat ik in de praktijk zie en tegenkom. Onze toonzetting mag dan soms verschillend zijn in allerlei topics op dit forum (nu verwijs ik naar wat discussies die we wel eens hadden) maar ik heb je open enthousiasme en durf om heel andere gedachten in te brengen dan vaak gangbaar zijn, steeds zeer gewaardeerd. Ik hoop vooral ook dat jij je ideeën, ervaringen en bedenkingen er bij blijft leggen!

@ Dat laatste geldt - uiteraard - ook voor Bit! Ik zie je toch als een op dit forum virtueel rondwandelende bom van kennis en ervaring over alles wat groeit en bloeit en wat daarmee samenhangt. We hebben via het forum en in levende lijven al heel wat gesprekken gehad. Dat we het soms niet eens zijn en voor iets andere wegen kiezen (hoewel dat best wel meevalt, denk ik) is alleen maar goed. Ik heb in de loop van de tijd veel van je geleerd, ben het niet altijd helemaal met je eens....maar je kunt er van op aan dat ik het wel heel serieus neem wat je inbrengt. Je bent - gelukkig - iemand die niet zo maar achter van alles aanloopt en op basis van wat je weet en kent je eigen afwegingen blijft maken.....dat probeer ik ook te doen.....dat is het enige wat van mij betreft "moet" ("moet" in de betekenis van "wat ik hoop dat je doet"....) Je eigen gezonde verstand gebruiken. Als wat ik zou inbrengen daarmee te rijmen valt, prima. Zo niet, dan hoor ik dat graag...houd me scherp...even dikke vrienden.....

@ Robo & Castenada. Leuk dat jullie die link interessant vinden! Ik gaf ze als een voorbeeld van de vele publicaties als deze, waaruit m.i. blijkt welke kentering in het denken over en de praktijk van landbouw er de laatste jaren aan de gang is. Ook daar staat bodemvruchtbaarheid (en compost als een belangrijke manier om daar aan bij te dragen) steeds meer centraal en gebeurt er heel veel onderzoek naar nieuwe, meer ecologische en met de natuur samenwerkende technieken. Voor ons in onze liefhebbers moestuin zijn de mogelijkheden om het geheel anders te doen veel beter nog dan voor landbouwers (die ook nog vaak tot deze meer "nieuwe", "natuurlijke" manieren bekeerd moeten worden...hetgeen alleen lukt als ze uiteindelijk efficiënter zijn in m.n. economisch opzicht). Grootschalig, monoculturen, veel mechanisatie, zo weinig mogelijk dure menselijke arbeid, zijn voor landbouwers/tuinbouwers vaak nog steeds de enige manier om het hoofd boven water te houden en nieuwe inzichten zijn daar niet zo maar mee te rijmen. Hoe anders is het voor ons in onze liefhebberstuin?

Toch wil ik ook alvast op een groot verschil wijzen tussen veel van wat bijvoorbeeld in deze link naar voren wordt gebracht en wij herkennen en wat er in een aantal van mijn bronnen en inspiratiebronnen gezien wordt, namelijk het sterk focussen op de grote rol van een gevarieerd, gezond bodemleven. Dit meer biologische aspect van bodemgezondheid en bodemvruchtbaarheid komt bij de beleidsmakers voor de gangbare landbouw nog maar heel mondjesmaat aan de orde en er wordt nog vrij weinig mee gedaan. Voor mij (en de bronnen waar ik op terugval) speelt een uitgebreid en goed onderhouden bodemleven (waarover we steeds meer weten, maar heel veel ook nog niet weten) een meer prominente rol in wat ik wel/niet in mijn moestuin doe.

@ Roelie & Simon. De naam Seifert heb ik natuurlijk wel eens gehoord. Maar ik ken zijn boeken niet van zelf lezen en voor mij is hij ook geen directe inspiratiebron. Misschien vergis ik me....maar ik plaats hem meer in de richting van permacultuur. Daar sta ik niet negatief tegenover en uit die beweging heb ik zeker ook geleerd over m.n. minder intensieve vormen van tuinieren. Het parkbos van 2 ha waar ik wekelijks enkele dagen werk om het te ontwerpen, aan te leggen en onderhouden zou heel goed als een permacultuur-project kunnen worden gepresenteerd, hoewel ik die wat ambitieuze en modieuze woorden er liever niet voor gebruik. Ook de gewone tuin achter ons huis, waar we al bijna 30 jaar op onze eigen manier planten, bloemen, fruit en wat groenten hadden blijkt een behoorlijk gehalte te hebben aan wat nu ineens permacultuur heet. (Wij noemden ze altijd gewoon een "meer natuurlijke tuin") Ik ben al wat ouder en bezie de belangstelling voor permacultuur een beetje als een hype. Enerzijds realiseer ik me dat "biologische tuiniers" van mijn generatie (ikzelf in ieder geval) al decennialang heel vanzelfsprekend de dingen toepassen die nu ineens als permacultuur geclaimd lijken te worden... (natuurlijk...alleen maar goed als mensen via die mode geïnteresseerd raken in meer bewust en ecologisch met voedsel en de teelt daarvan om te gaan). Anderzijds denk ik ook dat permacultuur niet echt goed samengaat met een moestuin waar het om productie draait: een klein stukje grond dat intensief bebouwd moet worden om bijv. een gezin, liefst jaar-rond, van voedsel te voorzien. Als ik over een moestuin praat, denk ik automatisch aan weinig ruimte, waar je elke meter moet benutten en probeert om goede oogsten uit te halen en zo mogelijk zelfs 2 of 3 verschillende oogsten- afhankelijk van het gewas - per seizoen. Een tuin die dus behoorlijk vruchtbaar moet zijn en waarvoor het essentieel is dat ook het volgende gewas weer goed opbrengt, jaar na jaar, die je dus zo moet "runnen" dat de bodem een voortdurende hoge voedselproductie aankan. Bepaalde technieken die ook in permacultuur gebruikt worden kunnen natuurlijk ook in zo een moestuin helpen, maar volstaan niet (blijvend) om dit te bereiken.

Ik volg dit topic met belangstelling. Ik denk dat het een heel goed plan is om het onderwerp compost vanuit een ecologische invalshoek en de ervaringen op dit vlak eens systematisch aan de orde te laten komen. Ik ben benieuwd naar wat er komen gaat.

ben benieuwd weknow. ik doe al 20 jaar de tuin met verteerde houtsnippers en compost. Heb veel geleerd van mijn oude bd buurman die ontzettend veel wist en experimenteerde met compost. Compost is geen mest, en mest is geen compost. Volgens jaap waren dat twee verschillende dingen. Net als: je hebt goede compost en slechte compost. Ik zal eens kijken of ik nog artikelen kan achterhalen.

Wat ik wel graag zou zien is dat dit artikel dan bovenaan de beginpagina blijft staan, net als het artikel van Eric over wisselteelten, en niet in de loop van tijd verdwijnt in de vergeten diepere lagen van het forum.

ben benieuwd weknow. ik doe al 20 jaar de tuin met verteerde houtsnippers en compost. Heb veel geleerd van mijn oude bd buurman die ontzettend veel wist en experimenteerde met compost. Compost is geen mest, en mest is geen compost. Volgens jaap waren dat twee verschillende dingen. Net als: je hebt goede compost en slechte compost. Ik zal eens kijken of ik nog artikelen kan achterhalen.

Compost is geen mest. En mest geen compost.

Maar wat is mest eigenlijk? Spreken we dan puur over poep, of hebben we het over voeding voor planten?

En mest als dierenpoep. Hebben we het dan alleen over grotere dieren? Vogels en groter?

Of telt ook alle insecten, slakken en wormenpoep mee?

En het kleinere microscopische leven? De uitstootsels van bacterien en schimmels?

ik snap je punt maar onze overheid heeft het al bedacht: linkje

Sorry, ik neem even het risico hier verbannen te worden vanwege topicvervuiling

Midas Dekkers ( ook degene die zei: Moeder natuur is hopeloos incontinent) zei al dat de bodembedekking van de aarde al tientallen keren is opgegeten en uitgepoept (wormenpoep) en in de zee hetzelfde (vissenpis).

Compost is toch datgene wat jijzelf aan planten en dierenpoep op een berg legt, al dan niet in een bepaalde volgorde, en dat dan opgegeten wordt?

Zeer interessant onderwerp dit. Daarom ga ik dit ook met belangstelling volgen.

Uiteraard ben ik op de tuin al meer jaren bezig met composteren. Dit jaar steek ik er echter meer denkwerk in: De lagen opbouw, de vochtigheid van de compost, de temperatuur en moet het Fungal of bacteria dominated compost worden (meer voor moestuin of meer voor (fruit)bomen). Ook begrijp ik niet zo goed waarom het merendeel van de (oude) tuinier bij ons op het complex (geen! ) compostbak heeft.

Uiteraard komen er bij mij nog genoeg vragen op over dit onderwerp (vooral over het mulchen met compost) dus ik ben blij dat er iemand het voortouw neemt om dit onderwerp in detail uit te leggen.

Uhm... wat is het verschil tussen compost en mest?

Ja compost kun je maken van puur plantaardig materiaal.

En mest is dierenpoep.

Maar ik heb een composthoop waarop tuin- en keukenafval gaat, paardenmest, en (beperkt) hooi, stro, zaagsel en konijnenuitwerpselen.

Dan heb ik toch compost?

Maar d'r zit wel mest in.

Elk onderscheid kent zijn randgevallen en onduidelijkheden...er zijn wat strepen getrokken waardoor de werkelijkheid wat makkelijker te overdenken valt. Mensen vullen een begrip verschillend en niet altijd consequent in. Als je weet wat een ander bedoelt, begrijp je elkaar goed. Anders veel kans op misverstanden.

Dit versta ik er onder:

Mest is wat dat je extra aan de tuin geeft als voedsel voor de planten. Kan dierenpoep zijn, uit de fabriek (kunstmest) of plantaardig. Wettelijk onderscheiden van "hulpstoffen" (bijv. kalk, gesteentemeel e.d.) die niet in de eerste plaats voeding zijn (maar daar toch ook een rol in spelen)

Er zijn ook mensen die met mest alleen snelwerkende voeding voor planten bedoelen. Het woord mesten heeft iets van heel veel voeding geven...overvoeden bijna...zoals in "vetmesten van een varken"".

Compost is verteerd organisch (normaal plantaardig, maar hoeft niet eens) materiaal, waarin zich complexe, moeilijk afbreekbare, verbindingen gevormd hebben en een voorfase van humus. Het eindproduct van een bepaald biochemisch proces. Niet alle verteerd organisch materiaal is compost. Lang vooral gezien als bodemverbeteraar en niet als voeding (mest). Daar wordt tegenwoordig nogal anders over gedacht. Ook de wet in Nederland ziet (blijkt uit linkje van Robo) compost als een soort mest. Dierlijke mest kan ook (mee) composteren en wordt dan compost. Heeft dan heel andere eigenschappen dan mest.

@GTman Hier op ons complex ook verschillende ouderen zonder compostvat. Wat de meerderheid van hen doet is in oktober een geul graven en daar alles ingooien en terug dicht smijten. Naar hetgeen ik voorlopig al gelezen heb, iets minder efficiënt omdat er geen lucht aan kan.

Ja, ik zeg het ook alleen maar, omdat ik het mij ook afvraag. Al vaker op het forum zie ik het voorbij komen. En dan vraag ik mij af, waar die scheidslijn ligt.

Voor mij is niet zozeer de compost een eye-opener. Als de realisatie dat voeding voor een plant uit meer bestaat dan kille ionen en moleculen die door wortel en blad worden opgenomen uit de omgeving.

Dat die voedingsmoleculen deels liggen opgeslagen in al het leven in de bodem. En dat dit leven een flink reservoir vormt qua voeding. Waarbij eten en gegeten worden, leven en sterven ervoor zorgen dat die voedingsstoffen voor de planten beschikbaar komen.

En dat dan misschien niet eens zozeer telt, dat je zoveel nitraat beschikbaar hebt in je bodem uitgedrukt in op dat moment meetbare NO3. Maar dat er ook nog flinke hoeveelheden opgeslagen liggen in het dode en het levende organische materiaal. Waar ook constant beetjes van beschikbaar komen.

Ik vraag mij ook af of dat niet een groot probleem is van gifstoffen, een groot deel van de voedingswaarde van de bodem in de vorm van al dat leven, spoel je dan eigenlijk uit als het doodgaat.

En dat is best veel.

Ongeveer 4 jaar geleden ben ik begonnen met het consequent (en bijna alleen) voeden van mijn moestuin met compost. Zo een keuze komt niet uit de lucht vallen. Ik deed het vanuit een beredeneerde verwachting dat het goed zou werken: goede opbrengsten en gezonde gewassen. Bovendien is het ecologisch aspect voor mij essentieel. Een moestuin heeft weinig zin, als het een aantasting van het milieu zou zijn. Als het die meerwaarde niet heeft, kan ik beter naar de supermarkt gaan en mijn tijd anders besteden.

Een volleerde tuinier ben je nooit. Maar ik zou me zelf op dat moment niet als bepaald deskundig omschrijven. Ik heb altijd getuinierd, altijd gekozen naar beste vermogen voor een biologische aanpak en dat ook wel wat gevolgd en ook diverse moestuinen gehad naast de "natuurlijke tuin" die we aan huis hebben. Maar een gezin met opgroeiende kinderen en werk waarvoor ik vooral leefde maakten dat tuinieren een aangename, bezigheid was als ik eens wat tijd over had en die er vaak bij inschoot. Mijn laatste "echte" moestuin dateerde al weer van een 20 jaar geleden, maar in onze tuin aan huis waren er wel altijd fruitbomen en -struiken en de laatste jaren een hoekje van een 10m2 met wat groenten en kruiden. Compost heb ik op kleine schaal altijd gemaakt en de 2 compostvaten die ik 40 jaar eerder kreeg en won zijn altijd meeverhuisd en gebruikt.

Ik had geluk. Toen ik een jaar of 4 geleden op het werk werd afgedankt, te oud en eigenwijs in mijn vak om nog echt kans te maken op een andere baan zo bleek gaandeweg, viel er een gat. We kregen een kleine erfenis en konden ermee op enkele stappen van ons huis een stukje grond van 180m2 kopen, dat al 5 jaar braak lag en voordien heel lang als - bepaald niet biologische - moestuin was gebruikt. Ik kon terug plezier en een drive vinden in planten, groenten, fruit en heb me daar op gestort, naar de aard van dit beestje. Buiten bezig in de tuin, de nieuwe moestuin vruchtbaar maken en dat echt onder de knie krijgen en ook nog enkele dagen per week bezig zijn bij mijn zwager die op 2 ha. een verwaarloosd bos en een maagdelijk stuk landbouwgrond bezit en me vroeg om dit voor hem te beheren: ontwerpen, aanleggen en onderhouden tot een soort natuurlijk parkbos. Maar ook de nodige kennis en vaardigheden en ervaring verwerven om dit goed en succesvol te doen: Lezen, conferenties, tuinen en projecten bezoeken, deskundigen raadplegen.....alles dat mijn honger naar kennen en begrijpen en mijn drive om er iets goeds en duurzaams van te maken maar kan voeden en verbeteren.

Compost maken en gebruiken is in dit verhaal een constante, dat heb ik steeds gedaan. Maar de keuze/stap om van compost nagenoeg de enige vorm van bemesting te maken heb ik pas de laatste jaren zo gemaakt gemaakt en lijkt me nog steeds een uitstekende manier. De bronnen hiervoor zijn de volgende en ik zal ze in navolgende bijdragen een voor een (ook wat kritisch) bespreken.

1. De ervaringen en waarnemingen in de mini-moestuin in onze gewone-tuin-aan-huis gedurende 5 a 6 jaar, die (toen nog vrij toevallig en niet beredeneerd/onderbouwd) alleen met compost en zonder meer grondbewerking dan een cultivator of schoffel werd verzorgd. Na 2 a 3 jaar hier zo een beetje alleen maar de compost te gebruiken die ik zelf maakte, groeiden de paar gewassen die ik elk jaar zaaide of plantte beter dan ik ooit in mijn eigen moestuinen had gezien. Het stukje was te klein ( 7 a 8 m2) om te spitten...dus alles aan wieden en grondbewerking gebeurde vanzelfsprekend met de hand, een schoffel of een kleine 3-tand.

2. De no-dig-methode van Charles Dowding, waarop Jorg me attendeerde en die er simpelweg op neer kwam....zorg voor een gezonde bodem door een flinke laag compost bovenop je grond te brengen , het eerste jaar veel (8 a 10 cm.) en de jaren erna minder (3 a 4 cm) en veel meer is niet nodig om een gezonde bodem te krijgen, die zorgt voor de groei van al je groenten.

3. Literatuur (en steeds meer verschijnende detailstudies van her en der hierover) over bodemvruchtbaarheid door aandacht voor bodemleven. Door de gerichte zorg voor een hoog gehalte aan een soortenrijk en gevarieerd bodemleven bouw je aan de voorwaarden voor langdurig goede en ook gezondere groei van de planten in je tuin.

4. In het nieuwste Handboek ecologisch tuinieren van Velt worden heel veel bladzijden geschreven over compost en daarmee samenhangend over bodem en bemesting. Velt maakt ook de keuze dat het systematisch toedienen van compost de belangrijkste vorm van bemesting is van een moestuin. Er is een heel rekenmodel uitgewerkt over hoe met behulp van compost een moestuinbodem voedzaam gemaakt kan worden, maar ook ongewenste overbemesting door te lang en te veel compost toe te dienen voorkomen kan worden. Nadat dit Handboek in nov. 2014 verscheen zijn er nog aanvullende artikels in het verenigingstijdschrift "Seizoenen" over verschenen. Geen makkelijke stof en een hele studie om je dit allemaal eigen te maken...en niet alle antwoorden op vele nieuwe vragen zijn hier (zomaar) te vinden...heel veel aannames die in de praktijk heel variabel kunnen zijn ....waardoor de weg naar de praktijk van vele moestuiniers helaas nog vrij lang is.....dat is allemaal terechte kritiek. Maar de enorme verdienste van de schrijvers van deze hoofdstukken is dat alle (en dat zijn er veel) variabelen die de vruchtbaarheid en gezondheid van je moestuin bepalen in samenhang met elkaar worden gezien en je kunt berekenen hoe je in heel diverse situaties optimale oogsten in je moestuin kunt bereiken, zonder negatieve effecten op het milieu.

Aan de hand van dit boekje over compost ben ik heel wat wijzer geworden.

http://soilandhealth.org/wp-content/uploads/0302hsted/030202a.dutch.compost.pdf

@ simonvb: Hier op heet complex voeden die tuiniers zonder compostbak hun grond alleen met minerale meststoffen. 12-10-18 is wat ze er het meeste opgooien. Al het plantmateriaal wat ze na oogst overhebben gooien ze gewoon thuis in de container. Als je praat over totaal niet ecologisch is dat het wel . Gelukkig heb ik een aantal van die mensen weten over te halen om hun oogstmateriaal bij mij in de compostbak te gooien, mits er geen ziektes in zitten.

Eigenlijk moet je daar ook wel weer een beetje mee uitkijken want al die vijf personen bijvoorbeeld in een keer tuinbonenlof heeft dan gaat je laagopbouw in de compostbak naar de maan. Maar goed, zo heb je wel genoeg plantmateriaal om een grote hoop compost uit die bak te halen.

@ weknow: Hoe heb je dat gedaan met de hoeveelheid compost en de grootte van je land? Hier op de tuin bedek ik ook graag alles met compost. Ook al is de compostbak zeer groot, er is altijd te weinig compost .

Ik begin met een informatieve link. Naar een PDF-document op de website van de Vlaamse Bodemdienst (een overheidsinstelling die landbouwers voorlicht en adviseert). Dat zijn geen groene drammers of wereldverbeterende dromers, waar je mij misschien voor aanziet , maar mensen die op basis van wetenschap ondersteunend zijn voor de landbouw-economie...want boeren moeten er hun geld mee verdienen en een gezonde en winstgevende landbouweconomie is belangrijk voor een land.

Je zult hopelijk merken hoe allerlei informatie en inzichten die ik gebruik ook hierin intussen al heel gewoon zijn en geeft je alvast een idee welke enorme betekenis compostgebruik voor je moestuin heeft!

http://www.vlaamsbrabant.be/binaries/publicatie-aan-de-slag-met-compost-bro-2014_tcm5-93361.pdf

Link spijtig genoeg nog niet kunnen lezen door problemen met PC.

Maar wil toch even reageren ,omdat ik denk dat wat je ziet niet altijd is wat het lijkt .

Hier in de buurt vooral gemengde landbouwbedrijven (akkerbouw en veeteelt)

En dit jaar ziet je opmerkelijk meer groenbemesting staan . Conclusie zou kunnen zijn landbouwers hebben nut ingezien van groenbemesting . Tot je even met de landbouwers ga praten . Ze moeten vanaf dit jaar groenbemesting zetten op een deel van hun land of gans het jaar een deel langs de randen braak laten liggen. De 2 waar ik hierover iets over heb horen zeggen ,zijn er alles behalve blij mee zeker tijdstip waar deze gezaaid moest zijn. Beiden gaven aan hierdoor mais vroeger moeten hakselen dat ze wouden. Dus ze hebben wel de groenbemesting staan maar omdat het moet door de wetgeving en niet door overtuiging.

Een van die 2 is een collega (een landbouwer zoon) en gisteren lag een landbouwers krant in onze refter . Daar een artikel in over een machine om groenbemesting te kneuzen waarna er onmiddelijk kon in geplant worden . Dus eigenlijk de groenbemesting als mulchemlaag .

Zijn reactie:

-weeral een machine bij.

-Wanneer bemesten voor zaaien groenbemesting of voor planten/zaaien eigenlijke teelt?